Steve Jobs: Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ο άνθρωπος που έγινε συνώνυμος με το «όραμα»

«Καλλιεργώ λιγοστή από την τροφή που τρώω, και από αυτή τη λίγη που καλλιεργώ, δεν αναπαρήγαγα ο ίδιος τους σπόρους, ούτε τους τελειοποίησα. Δεν φτιάχνω τα δικά μου ρούχα. Μιλάω μια γλώσσα που δεν εφηύρα, ούτε εκλέπτυνα ο ίδιος. Δεν ανακάλυψα εγώ τα μαθηματικά που χρησιμοποιώ. Προστατεύομαι από ελευθερίες και νόμους που δεν συνέλαβα εγώ, ούτε νομοθέτησα, ούτε εφαρμόζω ή επιδικάζω. Συγκινούμαι από μουσική που δεν δημιούργησα ο ίδιος. Όταν χρειάστηκα ιατρική φροντίδα, ήμουν ανήμπορος να φροντίσω τον εαυτό μου να επιβιώσει. Δεν εφηύρα τους ημιαγωγούς, τους μικροεπεξεργαστές, τον αντικειμενοστρεφή προγραμματισμό (object oriented programming), ούτε τα περισσότερα από τα τεχνολογικά εργαλεία που χρησιμοποιώ. Αγαπώ και θαυμάζω το ανθρώπινο είδος, στο οποίο ανήκω, ζωντανούς και τεθνεώτες, και εξαρτώμαι απόλυτα από αυτούς, για τη ζωή και την ευζωία μου».

Αυτή ήταν μία από τις τελευταίες επιστολές του Steve Jobs, προς τον ίδιο του τον εαυτό μόλις έναν χρόνο πριν φύγει από τη ζωή, στις 5 Οκτωβρίου 2011, πριν από 13 χρόνια. Πρόκειται για μια παραδοχή ευαλωτότητας ή για έναν συγκαλυμμένο ναρκισσισμό;

Η αντιθετική προσωπικότητα του Steve Jobs πάντοτε θα τροφοδοτεί το μυαλό μας με σκέψεις. Το σύντομο αυτό σημείωμα «προς εαυτόν» κοινοποίησε η σύζυγός του, Laurene Powell Jobs.

Θα μπορούσαμε να μιλάμε επί ώρες για την πραγματικά κινηματογραφική ζωή του ιδρυτή της Apple, τα παιδικά του τραύματα, την κόρη που εγκατέλειψε και την επανασύνδεση με τη βιολογική του αδελφή. Θα μπορούσαμε επί ώρες να μιλάμε επίσης για τις πτυχές της ζωής του που τον καθόρισαν, αλλά και το μεγαλείο που άφησε πίσω του.

Steve Jobs = Όραμα

Ομολογουμένως δεν τον χορτάσαμε. Πώς θα μπορούσε κανείς να «χορτάσει» μια τέτοια προσωπικότητα με ανεξάντλητο βάθος και γνώση; Το όνομά του, είναι με πολλά πράγματα συνώνυμο. Με αυτό όμως που αδιαμφισβήτητα συνδέεται, είναι με την έννοια του οράματος.

Μια ζωή γεμάτη σκαμπανεβάσματα, πάθος για την τελειότητα, αλλά κυρίως ευαλωτότητα. Χάρη στον Steve Jobs έγινε μια τεράστια επανάσταση σε έξι διαφορετικές βιομηχανίες: τους προσωπικούς υπολογιστές, τα κινούμενα σχέδια, τη μουσική, την τηλεόραση, το tablet computing και τις ψηφιακές εκδόσεις.

Τα παιδικά χρόνια του Steve Jobs

Όλοι γνωρίζουμε πόσο καθοριστική μπορεί να είναι η παιδική ηλικία στην διαμόρφωση προσωπικότητας, αλλά και τον καθοριστικό ρόλο των γονιών στα πρώτα χρόνια ζωής ενός ανθρώπου. O Steve Paul Jobs γνώριζε από μικρή ηλικία πως ήταν υιοθετημένος. Οι πιο στενοί του φίλοι υποστηρίζουν πως το γεγονός ότι οι βιολογικοί του γονείς τον είχαν εγκαταλείψει, του δημιούργησε τραύματα. Αργότερα, όταν έφτασε ακριβώς στην ηλικία που είχε ο βιολογικός του πατέρας όταν τον εγκατέλειψε, ο Jobs θα άφηνε μια κοπέλα έγκυο και θα εγκατέλειπε και εκείνος το δικό τους παιδί.

Η ευφυΐα του ήταν προφανής από τα πρώτα του χρόνια, το σχολείο ήταν για εκείνον παντελώς αδιάφορο, ενώ η συμπεριφορά του τον οδήγησε να παραλείψει μια τάξη, χάρη στην επιτυχία που κατέγραψε σε τεστ ευφυίας. Αγόρασε το πρώτο του αυτοκίνητο στα 15 του. Άρχισε να ακούει Ντίλαν, να διαβάζει Σέξπιρ, Πλάτωνα, να καπνίζει μαριχουάνα και να δοκιμάζει LSD.

Μετά το λύκειο πέρασε από τη φάση της χίπικης ζωής, τρώγοντας χορτοφαγικά γεύματα, διαβάζοντας ινδική και κινεζική φιλοσοφία, κάνοντας διαλογισμό και ψυχεδελικά ναρκωτικά. Εκείνη την περίοδο ασπάστηκε και τις βασικές διδαχές του ινδουισμού και του βουδισμού.

Η Apple

Φορώντας σανδάλια και ταλαιπωρημένα ρούχα βρέθηκε στα γραφεία της Atari, απαιτώντας να προσληφθεί. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία, αφού γνώρισε τον Stephen Wozniak και είχε έρθει η στιγμή να δημιουργήσουν τη δική τους εταιρεία.

Σύντομα, η εταιρεία μεγάλωσε και απασχολούσε υπαλλήλους με γραφεία στη Stevens Creek Boulevard, στο Κουπερτίνο. Στις αυξανόμενες ευθύνες ο Jobs υιοθέτησε μια κακότροπη συμπεριφορά, ενώ υπήρχε και το θέμα της προσωπικής υγιεινής.

Μέχρι το τέλος του 1980 η Apple άξιζε 1,79 δισεκατομμύρια δολάρια. Η στάση του Steve Jobs απέναντι στον πλούτο ήταν πολύπλοκη. Ήταν ένας αντι-υλιστής χίπις που δεν πίστευε στις φιλανθρωπίες, αγαπούσε τα Porsche αυτοκίνητα, τις BMW μοτοσυκλέτες, τα Bang & Olufsen ηχητικά συστήματα και ήταν καλεσμένος στα πάρτι της Yoko Ono. Ξανά τόσο αντιθετικός.

Τον Φεβρουάριο του 1982 βρισκόταν στο εξώφυλλο του περιοδικού ΤΙΜΕ. Η συμπεριφορά του έγινε ακόμα πιο τυραννική με αποτέλεσμα να τον εκδιώξουν από την εταιρεία του, έναν, μόλις, χρόνο μετά την επίσημη παρουσίαση του Mac, που δεν είχε ενθουσιάσει και έκανε μέτριες πωλήσεις.

Τα κινούμενα σχέδια

Ήταν 30 ετών κι απολυμένος από την ίδια του την εταιρεία. Με τα χρήματα από τις μετοχές της Apple αγόρασε την Pixar από τον σκηνοθέτη του «Πόλεμου των άστρων» George Lucas. Μια εταιρεία που ανέπτυσσε έναν ειδικό υπολογιστή που θα μπορούσε να ψηφιοποιήσει ειδικά εφέ και κινούμενα σχέδια. Η εταιρεία παρέδωσε στην κινηματογραφική βιομηχανία τα επαναστατικά Toy Sory, Toy Story II, A Bug’s life και Finding Nemo. Ο Jobs είχε επανεφεύρει τον εαυτό του.

Η μεγάλη επιστροφή στην Apple

Στο μεταξύ η Apple κατέρρεε. Ο Steve Jobs τo 1997 κατάφερε να επιστρέψει και να την αναλάβει πανηγυρικά. Απέλυσε 3.000 εργαζομένους, τα βρήκε με την Microsoft, περιόρισε τα διευρυμένα project, λάνσαρε το “Think different”. Μέσα σε ένα τρίμηνο, η Apple είχε κέρδος 48 εκ. δολάρια.

Στο σχεδιαστικό τμήμα ανακάλυψε τον Βρετανό Jony Ive και μαζί ανέπτυξαν ένα δέσιμο που θα οδηγούσε στη μεγαλύτερη συνεργασία βιομηχανικού σχεδιασμού της εποχής τους. Ο πρώτος σχεδιαστικός θρίαμβος των δύο ήταν ο iMac. Όμως, ο Jobs διατεινόταν πως οι προσωπικοί υπολογιστές (laptop) είχαν γίνει βαρετοί. Το μικροσκοπικό, ντιζαϊνάτο music player iPod ήταν το μέλλον. Μόνο το 2005 πούλησε 20 εκ. κομμάτια αντιπροσωπεύοντας το 45% των εσόδων της Apple.

Το αξεπέραστο πρόβλημα υγείας

Από το 1997, έχοντας δύο θρυλικές εταιρείες στην κατοχή του, την Pixar και την Apple, άρχισε να εμφανίζει πέτρες στα νεφρά και άλλες παθήσεις. Τον Οκτώβριο του 2003 μια ουρολόγος τού ζητάει να κάνει αξονική τομογραφία. Αποκαλύφθηκε όγκος.

Προς μεγάλη φρίκη της γυναίκας του, αποφάσισε να μην κάνει εγχείρηση. Δεν ήθελε να «ανοίξουν το σώμα του». Έκανε βελονισμό, κατανάλωνε διάφορα βοτανολογικά σκευάσματα και αγωγές που έβρισκε μόνος του στο διαδίκτυο. Η άρνησή του κράτησε 9 μήνες. Εγχειρίστηκε το 2004. Αφαιρέθηκε μεγάλο μέρος του στομάχου και του εντέρου καθώς και το πάγκρεας.

Επανήλθε στη δράση με έντονο πάθος. Το iPod έσκιζε αλλά ο Jobs ήθελε το κάτι παραπάνω. «Η συσκευή που μπορεί να μας φάει είναι το κινητό», προφήτεψε. Πλησίασε ανθρώπους της Motorola και της Cingular για να φτιάξουν από κοινού μια συσκευή. Ο Jobs μετά από κάθε συνάντηση ήταν έξαλλος. «Βαρέθηκα να ασχολούμαι με ηλίθιες εταιρείες», αποφάνθηκε, «θα το φτιάξουμε μόνοι μας». Οραματίστηκε την πολυαφική οθόνη κι αποκάλυψε το iPhone, το «Jesus Phone», όπως ονομάστηκε, το 2007.

Έως το 2008 ήταν σαφές ότι ο καρκίνος εξαπλωνόταν. Έχανε βάρος και πονούσε, επέμενε, όμως, στις προσωπικές του διατροφικές συνήθειες, όμως, απέκλειε το ενδεχόμενο μεταμόσχευσης ήπατος.

Τον Μάιο του 2009 ένας νεαρός άντρας έχασε τη ζωή του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο Steve δέχτηκε το συκώτι του, καθώς ήταν συμβατός δότης. Τον Μάιο του 2009 επέστρεφε στην Apple για να μας συστήσει το iPad τον Ιανουάριο του 2010.

Η Wall Street Journal έγραφε: «την τελευταία φορά που δημιουργήθηκε τέτοιος σάλος για μια πλάκα, ήταν όταν είχε κάποιες εντολές γραμμένες πάνω της». Το iPad μεταμόρφωσε τα ΜΜΕ, τις εκδόσεις βιβλίων, την τηλεόραση, τον κινηματογράφο. Ο Jobs δεν μπορούσε να χαρεί τη δόξα του, σκεφτόταν το iPad 2. Και έπρεπε να τα κάνει όλα τώρα. Δεν είχε χρόνο. Το καταλάβαινε.

Το μόνο που κατάφερε, τελικά, να σχεδιάσει ήταν η επέτειος του γάμου του. Έκλεισε την ίδια σουίτα που πριν είκοσι χρόνια με την Powell ξεκινούσαν αυτό το ταξίδι, δίνοντας της το παρακάτω γράμμα:

«Δεν ξέραμε πολλά ο ένας για τον άλλον πριν είκοσι χρόνια. Μας καθοδηγούσε η διαίσθησή μας -με είχες θαμπώσει. Χιόνιζε όταν παντρευτήκαμε. Τα χρόνια πέρασαν, ήρθαν παιδιά, καλές στιγμές, δύσκολες στιγμές, αλλά ποτέ κακές στιγμές. Η αγάπη και ο σεβασμός μας άντεξαν και μεγάλωσαν. Έχουμε περάσει τόσα πολλά μαζί και τώρα είμαστε πάλι εδώ στο σημείο όπου ξεκινήσαμε πριν από είκοσι χρόνια -μεγαλύτεροι, σοφότεροι- με ρυτίδες στο πρόσωπο και στην καρδιά μας. Τώρα γνωρίζουμε πολλές από τις χαρές, τα βάσανα, τα μυστικά και τα θαύματα της ζωής, κι είμαστε ακόμα μαζί. Ακόμη νιώθω θαμπωμένος».