Η τελευταία μέρα της ζωής του James Dean

Η 30ή Σεπτεμβρίου 1955 ήταν η τελευταία μέρα της ζωής του James Dean, ενός από τους πιο εμβληματικούς ηθοποιούς του Χόλιγουντ, που έμελλε να μείνει στην ιστορία, όχι μόνο για το ταλέντο και την ομορφιά του, αλλά και για τον πρόωρο και τραγικό του θάνατο. Εκείνο το τελευταίο 24ωρο του ηθοποιού που καθόρισε την καταραμένη γενιά του κι έγινε σύμβολο της νεανικής επαναστατικότητας, είναι μια υπενθύμιση της επικίνδυνης, σχεδόν παρορμητικής αγάπης του για την ταχύτητα και της αδυσώπητης μοίρας που τερμάτισε την τόσο σύντομη αλλά γεμάτη ζωή του.

Ωστόσο, η επέτειος αυτή δεν σημάδεψε μόνο το θάνατό του, αλλά και την έναρξη μιας αλλόκοτης και σκοτεινής ιστορίας που περιστρέφεται γύρω από το αυτοκίνητό του, την Porsche 550 Spyder. Κάποιοι λένε ότι η Porsche του Dean κουβαλούσε μια «κατάρα», η οποία στοίχισε τη ζωή του και έσπειρε καταστροφές ακόμη και μετά τον τραγικό θάνατό του. Η κατάρα αυτή έχει περάσει πλέον στην ποπ μυθολογία της Αμερικής.

Ο 24χρονος γόης αγαπούσε τις μηχανές και τα γρήγορα αυτοκίνητα και κατέβαινε συχνά σε αγώνες ταχύτητας. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας «Ο Γίγαντας», που κράτησαν από τον Ιούνιο έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, η Warner Brothers είχε απαγορεύσει στον Dean να συμμετέχει σε αγωνιστικές δραστηριότητες. Ωστόσο, ο νεαρός ηθοποιός δεν έβλεπε την ώρα να ξανατρέξει στις πίστες. Έτσι, τον Ιούλιο, ο ηθοποιός αγόρασε ένα καινούργιο αγωνιστό αμάξι, ένα Lotus Mark IX, από τον Jay Chamberlain, έναν έμπορο στο Μπέρμπανκ . Ωστόσο, αργότερα ενημερώθηκε ότι η παράδοση του Lotus θα καθυστερούσε μέχρι το φθινόπωρο.

Στις 21 Σεπτεμβρίου, καθώς ο Dean ολοκλήρωσε τα γυρίσματα της ταινίας του, αντάλλαξε ξαφνικά τη μηχανή του για μία Porsche 550 Spyder, ένα σπάνιο και γρήγορο αυτοκίνητο που είχε σκοπό να οδηγήσει σε έναν αγώνα ταχύτητας στην Καλιφόρνια (Salinas Road Race) στις 1-2 Οκτωβρίου. Αγόρασε επίσης ένα νέο station wagon Ford Country Squire του 1955 για να το χρησιμοποιήσει για τη ρυμούλκηση της Porsche μέχρι τον χώρο των αγώνων.

Το πρωί εκείνης της φθινοπωρινής ημέρας, ο James Dean ήταν γεμάτος ενθουσιασμό και αδρεναλίνη. Ανυπομονούσε να διαγωνιστεί με το καινούργιο αυτοκίνητό του, για το οποίο είχε βγάλει και παρατσούκλι. Αναφερόταν στην Porsche ως «Little Bastard», κάτι που είχε γράψει και στην ουρά του αυτοκινήτου. Ο ηθοποιός Alec Guinness είχε πετύχει τυχαία τον James Dean στις 23 Σεπτεμβριου. Όταν πρωτοείδε το αυτοκίνητο, του είπε ότι είχε ένα κακό προαίσθημα. Μάλιστα, προειδοποίησε τον Dean πως αν το οδηγούσε, θα πέθαινε μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Ακριβώς μια εβδομάδα μετά, θα ήταν νεκρός. Κι άλλοι φίλοι και συνεργάτες του James Dean τον προειδοποίησαν ότι το αυτοκίνητο αυτό ήταν επικίνδυνο, αλλά εκείνος φαινόταν να αψηφά τους κινδύνους.

Να σημειωθεί ότι 13 ημέρες πριν, ο ηθοποιός είχε δώσει μια βιντεοσκοπημένη συνέντευξη, στην οποία παραδεχόταν ότι του αρέσει η ταχύτητα και συμμετέχει συχνά σε κόντρες. «Ο κόσμος λέει ότι οι αγώνες ταχύτητας είναι επικίνδυνοι αλλά εγώ θα το ρισκάρω». Ο 24χρονος τόνιζε ότι περισσότερο φοβάται στο δρόμο παρά στις αγωνιστικές πίστες. Στο τέλος, ο Dean καλούσε τον κόσμο να προσέχει στο δρόμο και να οδηγεί με προσοχή καθώς «Ξέρετε, η επόμενη ζωή που θα σώσετε μπορεί να είναι η δική μου». Τα λόγια αυτά ακούγονται τραγική ειρωνεία σήμερα. Αυτή θα ήταν η τελευταία συνέντευξη του James Dean.

Μαζί με τον μηχανικό του, Rolf Wütherich και τον φωτορεπόρτερ Sanford H. Roth, ο Dean ξεκίνησε τη διαδρομή του για το Salinas της Καλιφόρνια. Μάλιστα, ο Roth ετοίμαζε ένα φωτορεπορτάζ για το περιοδικό Collier's με θέμα τον ηθοποιό και τη συμμετοχή του στους αγώνες. Από πίσω του ακολουθούσε σε άλλο όχημα ο Bill Hickman, φίλος του Dean και κασκαντέρ, ο οποίος επίσης κατέβαινε στους αγώνες. Οι δυο τους γνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια γυρισμάτων (λογικά στο «Ανατολικά της Εδέμ») και ήρθαν πιο κοντά χάρη στην αγάπη τους για τις πίστες και τα γρήγορα αυτοκίνητα. Μάλιστα, μερικοί υποστηρίζουν πως ο Hickman βάφτισε την Porsche του Dean «Little Bastard» αφού ο Dean φώναζε τον φίλο του «Big Bastard».

Στην αρχή του ταξιδιού, ο James Dean είχε σκοπό να μεταφέρει το αυτοκίνητο με τρέιλερ, αλλά τελικά αποφάσισε να το οδηγήσει ο ίδιος για να το «στρώσει» εν όψει του αγώνα. Νωρίς το μεσημέρι, οι τρεις τους έκατσαν σε ένα μαγαζί για να πάρουν καφέ και ντόνατς. Κατά τις 2:00 μμ, έκαναν στάση σε ένα βενζινάδικο. Μία ώρα αργότερα, οι αρχές τους σταμάτησαν και ο Dean έλαβε κλήση για υπερβολική ταχύτητα, κάτι που δεν τον σταμάτησε να συνεχίσει με τον ίδιο παλμό. Την ίδια ώρα και ο Hickman πήρε κλήση για τον ίδιο λόγο.

Όσο πλησίαζε το απόγευμα, ο καιρός ήταν καλός, αλλά οι δρόμοι είχαν αρκετή κίνηση. Η Porsche του Dean είχε προχωρήσει γρήγορα, ξεπερνώντας άλλα αυτοκίνητα και αφήνοντας τον Hickman αρκετά πίσω.

Στις 5:45 μ.μ., σε μια διασταύρωση κοντά στο Cholame της Καλιφόρνια, το αυτοκίνητο του Dean συγκρούστηκε με ένα Ford Tudor που οδηγούσε ο 23χρονος Donald Turnupseed, Βρετανός βετεράνος του Ναυτικού και φοιτητής στο Πολυτεχνείο της Καλιφόρνια. Ο οδηγός του Ford έκανε στροφή προς τα αριστερά, χωρίς να δει την Porsche που ερχόταν με μεγάλη ταχύτητα. Ο James Dean, όμως, είχε δει το Ford και αναγνωρίζοντας ξεκάθαρα την επικείμενη σύγκρουση, προσπάθησε να βγάλει το αυτοκίνητο από το δρόμο με έναν αγωνιστικό ελιγμό. Παρ' όλα αυτά ήταν πολύ αργά και ο δρόμος πολύ στενός για τέτοια κόλπα. Η σύγκρουση ήταν σφοδρότατη. Τα δύο αυτοκίνητα συγκρούστηκαν σχεδόν μετωπικά, ενώ ένας μάρτυρας ανέφερε ότι η Porsche αναποδογύρισε δύο και τρεις φορές, μέχρι να προσγειωθεί σε μια ρεματιά πιο δίπλα.  

Το αυτοκίνητο του ηθοποιού σχεδόν διαλύθηκε από το χτύπημα, ενώ ο ίδιος υπέστη σοβαρά τραύματα. Πολλοί περαστικοί έγιναν μάρτυρες αυτού του τραγικού τροχαίου κι έσπευσαν να βοηθήσουν. Μια γυναίκα με νοσηλευτική εμπειρία εντόπισε τον Dean μέσα στα συντρίμμια κι ανέφερε ότι είχε ακόμη σφυγμό, αν και πολύ αδύναμο. Πριν επιχειρήσει στο σημείο η αστυνομία, ο Dean είχε απεγκλωβιστεί από τα σπασμένα συντρίμμια της Porsche, με το αριστερό του πόδι να συνθλίβεται ανάμεσα στο πεντάλ του συμπλέκτη και το πεντάλ του φρένου. Τραυματίστηκε σοβαρά επειδή το όχημά του είχε απορροφήσει το μεγαλύτερο βάρος της σύγκρουσης και υπέστη κάταγμα στον αυχένα και τεράστιους εσωτερικούς και εξωτερικούς τραυματισμούς.

Ο Hickman και ο Roth έφτασαν στο σημείο της καραμπόλας περίπου δέκα λεπτά μετά τη συντριβή, και ο Hickman βοήθησε στην απομάκρυνση του Dean από τα συντρίμμια του αυτοκινήτου.

Ο James Dean μεταφέρθηκε αμέσως στο νοσοκομείο, αλλά λίγο μετά την άφιξή του, κατά τις 6:20 μμ, διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Ήταν μόλις 24 ετών. Η αιτία που αναφέρεται στο πιστοποιητικό θανάτου είναι μια σειρά από σοβαρούς τραυματισμούς: σπασμένος λαιμός, πολλαπλά κατάγματα της άνω και κάτω γνάθου, σπασμένα χέρια και εσωτερικά τραύματα.

Ο μηχανικός του επέζησε με σπασμένο σαγόνι και σοβαρούς τραυματισμούς στο ισχίο και το μηριαίο οστό που απαιτούσαν άμεση χειρουργική επέμβαση. Ο Turnupseed δεν τραυματίστηκε σοβαρά. Έφερε μώλωπες στο πρόσωπο και ματωμένη μύτη. Για την ακρίβεια, αφού έδωσε μια συνέντευξη στους δημοσιογράφους μιλώντας για το συμβάν, έκανε ωτοστόπ και γύρισε σπίτι του. Ο Roth, ο φωτορεπόρτερ που συνόδευε τον James Dean εκείνη την ημέρα, τράβηξε φωτογραφίες από την μακάβρια σκηνή τις οποίες αργότερα αγόρασε ένας πλούσιος συνταξιούχος επιχειρηματίας από την Ιαπωνία, ονόματι Seita Ohnishi. Αργότερα, ο Ohnishi θα έφτιαχνε ένα μνημείο στο σημείο του τροχαίου δυστυχήματος. Σύμφωνα με μία εκδοχή, τα τελευταία λόγια του James Dean ήταν «Αυτός ο τύπος πρέπει να σταματήσει... Θα μας δει».

Ωστόσο, η τραγωδία δεν σταμάτησε εκεί. Μετά το θάνατο του Dean, το «Little Bastard» φαινόταν να συνεχίζει να φέρνει καταστροφές. Όταν το αυτοκίνητο μεταφέρθηκε από την αστυνομία, το φορτηγό που το μετέφερε γλίστρησε από τη ράμπα και συνέθλιψε τα πόδια ενός μηχανικού. Ο κινητήρας και τα εξαρτήματα του αυτοκινήτου πουλήθηκαν σε άλλους οδηγούς. Τόσο ο Τρόι ΜακΧένρι όσο και ο Γουίλιαμ Έσκριτζ, που τα χρησιμοποίησαν στα δικά τους οχήματα, είχαν σοβαρά ατυχήματα. Ο ΜακΧένρι σκοτώθηκε όταν το αυτοκίνητό του ξέφυγε από τον έλεγχό του, ενώ ο Έσκριτζ τραυματίστηκε σοβαρά σε μια παρόμοια συντριβή.

Ακόμη και ως έκθεμα, η κατάρα της Porsche φαίνεται να συνεχιζόταν. Όταν το κουφάρι του αυτοκινήτου εκτέθηκε σε ένα γκαράζ, το κτίριο τυλίχθηκε στις φλόγες, αλλά το αυτοκίνητο παρέμεινε σχεδόν άθικτο. Αργότερα, εξαφανίστηκε μυστηριωδώς καθώς μεταφερόταν σε άλλη πόλη και δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.

Η είδηση του θανάτου του James Dean συγκλόνισε τον κόσμο. Η έντονη, επαναστατική του παρουσία στη μεγάλη οθόνη, σε ταινίες όπως οι «Επαναστάτης χωρίς αιτία» και «Ανατολικά της Εδέμ», τον είχαν κάνει σύμβολο μιας γενιάς, και η απώλειά του δημιούργησε ένα μύθο που τον ακολουθεί μέχρι και σήμερα.

Ο θάνατός του προσέδωσε μια τραγική διάσταση στην εικόνα του, κάνοντας τον 24χρονο ηθοποιό σύμβολο της νιότης και της φευγαλέας φύσης της ζωής. Το γεγονός ότι το όνομα του James Dean συνδέθηκε, όχι μόνο με την εμβληματική του καριέρα, αλλά και με αυτή την αλλόκοτη αλληλουχία καταστροφών, ενισχύει τη μυθολογία γύρω από τη ζωή και τον πρόωρο θάνατό του.