Λαμπερά λαμπιόνια, λίστες με δώρα, εορταστικά events… Συνταγές που αξίζει να δοκιμάσουμε για το τραπέζι των γιορτών, ψώνια και πάλι ψώνια (γιατί όλο και κάτι ξεχνάμε), η προοπτική οικογενειακών και φιλικών συγκεντρώσεων… Η ατμόσφαιρα των ημερών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς μοιάζει ιδιαίτερα ζωηρή -αν και ίσως λίγο παραπάνω κουραστική. Συνδέεται όμως πάντα με συναισθήματα χαράς, θαλπωρής και ζεστασιάς… ή μήπως όχι; Αν ανήκεις σε αυτούς που πιάνουν τον εαυτό τους να αγχώνεται ή να θλίβεται περισσότερο όσο οι γιορτές πλησιάζουν αλλά δεν τολμάς να το ομολογήσεις γιατί κάπως έχει επικρατήσει η στερεοτυπική αντίληψη ότι τις μέρες αυτές πρέπει να λειτουργούμε με non stop ενθουσιασμό σαν αυτόν που έχουν μόνο οι πρωταγωνιστές αψεγάδιαστων διαφημιστικών σποτ, ήρθε η ώρα ν’ απενοχοποιηθείς. Μάλλον, δεν είσαι η μόνη ή ο μόνος που νιώθει έτσι.
Όταν οι γιορτές δεν φέρνουν μόνο τη χαρά
«Συχνά οι γιορτές είναι πιο στρεσογόνες απ’ ότι χαρούμενες! Φέρνουν στρες, άγχος, πίεση, κοινωνικές προσδοκίες για το πώς πρέπει να είμαστε και πώς να φερόμαστε. Και όλα αυτά δημιουργούν μια ρουφήχτρα που ρουφάει τη χαρά και τη διασκέδαση», παρατηρεί η ψυχολόγος -ψυχοθεραπεύτρια Δρ. Λίζα Βάρβογλη. Σύμφωνα με έρευνα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, το 38% των ανθρώπων που συμμετείχαν ανέφερε αυξημένα επίπεδα στρες κατά την περίοδο των γιορτών. Το στρες αυτό μπορεί να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα συναισθήματα άγχους ή κατάθλιψης επιβαρύνοντας κάποιον ακόμη περισσότερο αυτές τις, παραδοσιακά, γεμάτες λάμψη και χαρά μέρες.
Unsplash
Καλήν εσπέραν, χριστουγεννιάτικη θλίψη
Ο αμερικανικός οργανισμός National Alliance on Mental Illness ορίζει τα Christmas blues ή Holiday blues ως παροδικά συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης που προκύπτουν τις μέρες των γιορτών και οφείλονται στο επιπλέον στρες, τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες ή ακόμη και τις κακές, τραυματικές αναμνήσεις που έχει κανείς από παρελθοντικά γεγονότα σε ανάλογες εποχές. (Αν έχεις κάποιον φίλο ή φίλη που έζησε την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου σε γιορτινές μέρες, είναι βέβαιο ότι κατανοείς ακριβώς τη συνθήκη αυτή).
Η κατάθλιψη των γιορτών μπορεί να οφείλεται επίσης στην οικονομική δυσπραγία που δημιουργεί συναισθήματα πίεσης και ενοχής (σύμφωνα με έρευνα της American Psychiatric Association περίπου ένας στους πέντε ενήλικες ανησυχεί για το πώς θα πληρώσει για τα δώρα των εορτών). Άλλα αίτια; Η προοπτική να περάσει κανείς τις μέρες αυτές απομονωμένος και ολομόναχος-η ή μακριά από την οικογένεια και τον φιλικό κύκλο του. Η αίσθηση ότι όλα πρέπει να τα προλάβουμε, η τελειομανία και η σύγκριση είτε με αλλοτινές πιο χαρούμενες εποχές και προσωπικά επιτεύγματα είτε με τις «τέλειες ζωές των άλλων», όπως προβάλλονται στα social media. Τέλος, η υπερκατανάλωση τροφών και αλκοόλ (ίσως και ως μηχανισμός άμυνας…) και το αίσθημα ενοχής και ανασφάλειας για την σωματική εικόνα που έπεται εντείνει περαιτέρω τη συναισθηματική απορρύθμιση τις γιορτινές μέρες.
Προσάρμοσε τις προσδοκίες σου: Αναγνώρισε ότι οι γιορτές των Χριστουγέννων δεν χρειάζεται να είναι τέλειες ή αποδέξου ότι τα πράγματα μπορεί να μην πηγαίνουν πάντα όπως τα σχεδίασες. Δώσε προτεραιότητα στην ψυχική και πνευματική σου υγεία.
Pexels
Pexels
Χρήσιμα tips για να υπερβείς τα blues και το stress των γιορτών
1. Προτεραιοποίησε την αυτοφροντίδα σου: Αφιέρωσε χρόνο για να χαλαρώσεις με δραστηριότητες που σου προσφέρνουν χαρά και ηρεμία όπως η γυμναστική, ο διαλογισμός, οι περίπατοι ακόμη και -απλώς- η ξεκούραση ή ο επαρκής ύπνος.
2. Κάνε αυτά που πραγματικά θ’ απολαύσεις: είτε αυτό σημαίνει π.χ. ότι θα δεις τις αγαπημένες σου ταινίες ή θα συναντήσεις τους φίλους με τους οποίους πραγματικά επιθυμείς να περνάς χρόνο είτε ότι θα διαβάσεις ένα βιβλίο για το οποίο ανυπομονούσες.
3. Βάλε όρια: Πες όχι σε καταστάσεις που σε καταβάλλουν ή απαιτούν χρόνο που δεν έχεις και δεν θέλεις να διαθέσεις.
4. Αναζήτησε υποστήριξη μιλώντας σε ένα αγαπημένο πρόσωπο ή ακόμη και σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για τα συναισθήματά σου.
5. Προσάρμοσε τις προσδοκίες σου: Αναγνώρισε ότι οι γιορτές των Χριστουγέννων δεν χρειάζεται να είναι τέλειες ή αποδέξου ότι τα πράγματα μπορεί να μην πηγαίνουν πάντα όπως τα σχεδίασες. Δώσε προτεραιότητα στην ψυχική και πνευματική σου υγεία.
Μιλώντας για το στρες των γιορτών η Δρ. Λίζα Βάρβογλη προτείνει μια «…λιγάκι επαναστατική ιδέα» όπως την χαρακτηρίζει: «Άσε τα κοινωνικά “πρέπει” πίσω σου και επένδυσε στα ατομικά σου “θέλω”, στα πράγματα που έχουν νόημα και αξία για εσένα. Και μην ακολουθείς τι κάνουν οι άλλοι ή τι σου λένε ότι πρέπει να κάνεις. Βρες το δικό σου νόημα των γιορτών και γιόρτασέ τες με βάση τις δικές σου ανάγκες και αξίες».
