«Είναι στη φύση μας. Διαφέρει, ευτυχώς, ως προς το βαθμό της. Από την άλλη, το να του το πεις μοιάζει με καθαρή εκδίκηση. “Στο λέω και σε τιμωρώ”. Το κέρδος της προδοσίας, αυτό είναι δικό σου όλο», έγραφε η Κική Δημουλά στο ποίημα της με τίτλο «Η ατελής προδοσία».

Σε αυτό το άρθρο δεν θα αναλύσουμε τους συγκεκριμένους στίχους, αλλά θα δούμε την απιστία από την ματιά των ειδικών. Ψυχολόγοι, ψυχοθεραπευτές και ψυχίατροι, που έχουν ασχοληθεί ενεργά με την ανθρώπινη φύση και συμπεριφορά, μιλούν κατά καιρούς για το συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο καθημερινά απασχολεί όλο και περισσότερους. Σε αυτό το άρθρο επίσης, δεν θα σταθούμε ούτε στο παρελθόν, όπου τα δεδομένα ήταν διαφορετικά στο θέμα της απιστίας για πολλούς και διάφορους λόγους.

Αρκεί μόνο να πούμε πως τα προηγούμενα χρόνια, ένας άνθρωπος λειτουργούσε με κύριο ένστικτο την επιβίωση και όχι την ικανοποίηση. Αλλά αυτό, είναι από μόνο του θέμα για άλλο άρθρο. Τι είναι αυτό λοιπόν που παρακίνει του ανθρώπους να απιστούν; Τι τους δίνει κίνητρο να “προδώσουν” τον άνθρωπο στον οποίο έχουν δεσμευτεί και τελικά να προχωρήσουν σε μια στιγμή απιστίας ή σε μια συνεχιζόμενη κατάσταση απιστίας;

Η απιστία από την ματιά της Esther Perel

Η Esther Perel είναι κορυφαία ψυχοθεραπεύτρια ειδικευμένη σε θέματα ερωτικών σχέσεων. Αμέτρητες ομιλίες της, podcast και βιβλία της κάνουν τον γύρο του διαδικτύου και όχι μόνο, δίνοντας πληροφορίες για τα σύγχρονα ζευγάρια της εποχής. «Οι άντρες δεν γίνονται άπιστοι επειδή βαριούνται τη γυναίκα τους. Ούτε οι γυναίκες επειδή νιώθουν μοναξιά στον γάμο τους», αναφέρει σε μία από τις ομιλίες της στο TEDx του Βανκούβερ.

Όπως αναφέρει η ίδια: «η απιστία υπάρχει από τότε που υπάρχει ο θεσμός του γάμου». Οι λόγοι όμως που την ενεργοποιούν διαφέρουν, ενώ οι συνέπειες της σε ένα ζευγάρι είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ ότι φανταζόμαστε.

«Ζούμε σε μια εποχή που περισσότερο από ποτέ κλίνουμε προς την απιστία, όχι επειδή έχουμε νέες επιθυμίες, αλλά επειδή νιώθουμε ότι δικαιούμαστε να κυνηγήσουμε τις επιθυμίες μας», λέει η ίδια. Επίσης αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί ενώ είναι πιο εύκολο σήμερα να χωρίσουμε και άρα να προχωρήσουμε σε μια επόμενη σχέση ελεύθεροι, τελικά δημιουργούνται εξωσυζυγικές σχέσεις, που καταλήγουν να προδώσουν τον σύντροφό μας;

«Όταν αναζητάμε τη ματιά κάποιου άλλου, δεν είναι πάντα επειδή απομακρυνόμαστε από τον σύντροφό μας, αλλά από τον άνθρωπο που έχουμε γίνει. Και δεν είναι τόσο ότι ψάχνουμε για άλλον σύντροφο, όσο ότι ψάχνουμε για έναν άλλον εαυτό».

Tι σημειώνει ο νευροεπιστήμονας Dr. Daniel Amen για την απιστία

Πάμε τώρα να δώσουμε μια πιο επιστημονική πλευρά στην έννοια της απιστίας, με τον Δρ. Amen να σημειώνει πως οι άνθρωποι που απιστούν, έχουν συχνά «διαφορετικό εγκέφαλο». Τι θέλει να πει με αυτό; Μέσα από δείγμα που πήρε το 2017 από τους άνδρες ασθενείς του, αφού τους εξέτασε με αξονική απεικόνιση, κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι άνδρες που είχαν μια ρομαντική και μονογαμική αντιμετώπιση των σχέσεων τους, είχαν συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλου τους πιο ενεργά. Ενώ αντίθετα, οι άνδρες που είχαν απιστήσει, είχαν λιγότερη ενεργοποίηση των περιοχών του εγκεφάλου τους, που συνδέονται με την ενσυναίσθηση για παράδειγμα.

Απιστία από «The Journal of Sex Research»

Από την άλλη σύμφωνα με το «The Journal of Sex Research», ένας από τους κύριους λόγους που μπορεί να οδηγήσει έναν σύντροφο στην απιστία, είναι το συναισθηματικό κενό. Όταν ένας σύντροφος αισθανθεί πως πλέον ο σύντροφος του δεν αντιλαμβάνεται τον συναισθηματικό του κόσμο, τότε ίσως αναζητήσει «άλλες πηγές» για να ικανοποιήσει αυτό το αίσθημα κενότητας. Στην περίπτωση αυτή η απιστία προκύπτει αρχικά για συναισθηματικούς λόγους και έπειτα για την εκπλήρωση σεξουαλικών επιθυμιών.

Ακόμη, αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι περισσότεροι άπιστοι σύντροφοι ανήκουν στο φάσμα της ναρκισσιστικής προσωπικότητας, η οποία ενδιαφέρεται μόνο για την εκπλήρωση δικών της αναγκών, στερείται ενσυναίσθησης και ψάχνει διαρκώς επιβεβαίωση και αποδοχή, εξαιτίας της βαθιάς ανασφάλειας που βιώνουν αυτά τα άτομα.

«Το σύμπλεγμα της Madonna»

Θα ομολογήσω πως για πρώτη φορά το άκουσα κάπου στο TikTok από μια διακεκριμένη και πολύ αγαπημένη ψυχοθεραπεύτρια. Τελικά «το σύμπλεγμα της Madonna» όπως ονομάζεται στη σύγχρονη ψυχολογία, είναι πολύ γνωστό και αφορά κυρίως του άντρες. Θα δεις παρακάτω πώς συνδέεται και με την απιστία.

Το σύμπλεγμα αυτό περιγράφει τα άτομα, οι οποίοι μόλις αποκτούν μια σταθερή σύντροφο, την οποία ενδεχομένως βλέπουν ως μητέρα των παιδιών τους, τότε σταματούν να την επιθυμούν σεξουαλικά. Η «σοβαρή τους σχέση», γίνεται τελικά μια σχέση σεβασμού και αγάπης, χωρίς όμως ερωτικό πάθος. Τα άτομα αυτά διαχωρίζουν τις γυναίκες σε δύο κατηγορίες: αυτές που έχουν θηλυκότητα, ερωτισμό και είναι σεξουαλικά επιθυμητές, ενώ στην αντίθετη πλευρά υπάρχουν εκείνες που είναι για αγάπη, εκτίμηση, οικογένεια -όχι όμως σεξ.

Το σύμπλεγμα αυτό πολλές φορές ενεργοποιείται μετά τον γάμο, με τον έναν από τους δύο συντρόφους να χάνει το ερωτικό ενδιαφέρον και με το πέρασμα του χρόνου να ψάχνει την σεξουαλική ικανοποίηση σε άτομα έξω από τον γάμο.

Σε κάθε περίπτωση, αν δυσκολεύεστε με θέματα διαχείρισης απιστίας και όχι μόνο, μη διστάσετε να αναζητήσετε την καθοδήγηση κάποιου ειδικού προκειμένου να κατανοήσετε καλύτερα τα συναισθήματά σας και κατ’ επέκταση να τα διαχειριστείτε καλύτερα.

Τελικό συμπέρασμα;

Αυτό που αξίζει ίσως να κρατήσουμε, είναι το γεγονός πως κάθε σχέση εμπιστοσύνης και δέσμευσης, ενέχει πάντα ένα ρίσκο. Μπορεί να μην μπορούμε να ελέγξουμε τις πράξεις και τις συμπεριφορές του άλλου ατόμου, ωστόσο μπορούμε να εμπιστευτούμε τον εαυτό μας και να κατανοήσουμε πως ό,τι και αν συμβεί σε μια ερωτική/ συντροφική σχέση, έχουμε την ικανότητα να το διαχειριστούμε επειδή εμπιστευόμαστε αρχικά τον εαυτό μας. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως και σε πολλές άλλες στη ζωή, η υψηλή αυτοεκτίμηση και η εμπιστοσύνη προς εμάς, είναι το στοιχείο-κλειδί για καλύτερες σχέσεις.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: istockphoto.com