Έχεις νιώσει ποτέ εξουθενωμένη μετά από μια συζήτηση με κάποιο πρόσωπο από το στενό -ή το ευρύτερο- περιβάλλον σου; Μπορεί μάλιστα να έχεις φορτιστεί τόσο πολύ συναισθηματικά από τον αρνητισμό και τα προβλήματά του που μετά βίας έχεις το κουράγιο ν’ ασχοληθείς με τα δικά σου, έπειτα από τη συνάντησή σας. Ίσως σου είναι γνωστή αυτή η αίσθηση της εξάντλησης των συναισθηματικών αποθεμάτων σου -μια συνθήκη που απαιτεί πιθανώς πολύτιμο χρόνο αποσυμπίεσης ώστε να επανέλθεις στο φυσιολογικό. Αν τα παραπάνω σου ακούγονται οικεία, τότε, red alert: μάλλον έχεις αλληλεπιδράσει με ένα “συναισθηματικό βαμπίρ”!

Όπως ο ίδιος ο όρος υπονοεί, το συναισθηματικό βαμπίρ είναι ένα άτομο που ρουφά τη συναισθηματική ενέργεια των άλλων μέσω των (ορατά ή αδιόρατα) τοξικών τρόπων που αλληλεπιδρά και επικοινωνεί. Τον «ρόλο» αυτό μπορεί να έχει πραγματικά οποιοσδήποτε: Ένα μέλος της οικογένειας, ένας συνάδελφος, μια φίλη, ακόμη και ένας ερωτικός σύντροφος. Ένα συναισθηματικό βαμπίρ μπορεί να μην έχει πάντα επίγνωση της συμπεριφοράς του αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο επιζήμια για εκείνον που την υφίσταται! Το πρώτο σημαντικό βήμα για να προστατεύσει κανείς τον εαυτό του από τη συναισθηματική και ενεργειακή αποστράγγιση είναι να μάθει ν’ αναγνωρίζει χαρακτηριστικές συμπεριφορές και κόκκινες σημαίες όπως οι παρακάτω:

Ανισορροπία στο δούναι και λαβείν της σχέσης

Οποιοσδήποτε αποζητά συνεχώς την υποστήριξη και την προσοχή μας ενώ σπάνια θα προσφέρει έστω και, στοιχειωδώς, λίγη από την δική του, είναι πολύ πιθανό ν’ ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα; Ένας σύντροφος που ενδιαφέρεται να κάνει μια ουσιαστική συζήτηση μαζί σου μόνο όταν πρόκειται να τον βοηθήσεις με ένα δικό του πρόβλημα. Εκείνη η φίλη που πάντα θα σου τηλεφωνήσει για να συζητήσετε τα θέματά της και να αποφορτιστεί συναισθηματικά αλλά ποτέ δεν θ’ απαντήσει όταν εσύ την καλείς ή την χρειάζεσαι.

Aν, πάλι, απαντήσει, θα το κλείσει βιαστικά γιατί δεν μπορεί να μιλήσει τώρα, θα σου τηλεφωνήσει αργότερα (φυσικά και δεν το κάνει)/ πρέπει να βγάλει το φαγητό από το φούρνο, θα καεί/ άνοιξε η πόρτα, ένα ρακούν μπήκε τρέχοντας και… (εδώ συμπληρώνεις κάθε πιθανή ή απίθανη δικαιολογία που μπορεί να φανταστεί το «φιλαράκι» σου). «Μόλις οι ίδιοι ολοκληρώσουν όλα όσα ήθελαν να πουν και εσύ έχεις συμπάσχει με την κατάστασή τους, όταν έρχεται η σειρά σου να μοιραστείς τα δικά σου νέα, βιάζονται να το κλείσουν. Ένα τέτοιο άτομο πάντα παίρνει και ποτέ δεν ανταποδίδει», εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Leslie Dobson. «Υποθέτουν ότι είσαι πάντα έτοιμος-η ν’ ακούσεις το δράμα τους ή τις αρνητικές εμπειρίες τους αλλά οι ίδιοι θα σε αφήσουν σύξυλο-η χωρίς προειδοποίηση», επισημαίνει και η ψυχοθεραπεύτρια Minaa B.

Είναι πάντα απαισιόδοξοι

Για τα συναισθηματικά βαμπίρ, πάντα κάτι πηγαίνει στραβά. Απορρίπτουν κάθε είδους θετική σκέψη ή προσέγγιση κι εστιάζουν μόνο στο να παραμένουν σε μια σκοτεινή, θυμωμένη ή λυπημένη θεώρηση των πραγμάτων. Παράλληλα, εμμένοντας σε μια τόσο αρνητική στάση ζωής, δημιουργούν το ιδανικό σκεπτικό ώστε να περιμένουν από τους άλλους να τους προσφέρουν αμέριστη συναισθηματική συμπαράσταση. Αυτό μπορεί να συμβαίνει ακόμη κι όταν είσαι εσύ το πρόσωπο που έχει ανάγκη από συμπαράσταση και απευθύνεσαι σε αυτούς, αλλά ως δια μαγείας καταλήγεις πάλι κάπως να βρίσκεσαι στη θέση να τους παρηγορείς εσύ! Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι μια περιστασιακή περίοδος απαισιοδοξίας δεν καθιστά από μόνη της κάποιον, συναισθηματικό βαμπίρ. «Εμείς οι άνθρωποι είμαστε όντα ατελή και όλοι έχουμε κακές μέρες. Έτσι, το να ξεχωρίζουμε έναν φίλο ή συνάδελφο που γκρινιάζει γιατί είχε μια δύσκολη μέρα ή γιατί κάτι τον έχει αναστατώσει από ένα συναισθηματικό βαμπίρ, δεν είναι εύκολο κάποιες φορές», εξηγεί η ψυχοθεραπεύτρια Joey Trine. Η ειδοποιός διαφορά σύμφωνα με την ίδια βρίσκεται στο αν αυτό το πρόσωπο έχει ένα συστηματικό μοτίβο απαισιόδοξης στάσης και συμπεριφοράς και, επίσης αν σχεδόν πάντα νιώθουμε εξάντληση μετά από κάθε αλληλεπίδραση μαζί τους. Αν ισχύουν και τα δύο, τότε μάλλον έχεις να κάνεις με ένα συναισθηματικό βαμπίρ.

Αισθάνεσαι ότι σε χρησιμοποιούν και νιώθεις άβολα στην παρουσία τους

Αν νιώθεις ένταση όταν βρίσκεσαι κοντά τους, την ανάγκη ν’ αποφύγεις αυτό το πρόσωπο ή συνήθως καταλήγεις έπειτα από τις συζητήσεις σας να αισθάνεσαι αγχωμένος/ η, καταβεβλημένος/ η ή εν γένει σε δύσκολη θέση με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, τότε μάλλον αντιμετωπίζεις ένα συναισθηματικό βαμπίρ. Το ίδιο ισχύει αν, όπως εξηγεί η Dr. Dobson «έχεις άγχος πριν περάσεις χρόνο με αυτούς, δεν νιώθεις ο εαυτός σου όταν είσαι μαζί τους ή αγανακτείς/μετανιώνεις για το χρόνο που τους αφιέρωσες μετά την αλληλεπίδρασή σας. Κι αυτό εξαιτίας του πώς σε έκαναν να νιώσεις ή της ελάχιστης ενέργειας που σου έχει απομείνει για τη δική σου καθημερινότητα και για άλλα αγαπημένα σου πρόσωπα». Το συναισθηματικό βαμπίρ σε αποστραγγίζει από ζωτική ενέργεια. Χρησιμοποιεί, δε, τακτικές όπως η χειραγώγηση ή οι ενοχές ώστε να κάνει τους άλλους να νιώθουν άσχημα όταν δεν επιθυμούν να ασχοληθούν με το δράμα τους και να τους παρέχουν συνεχώς προσοχή.

Αισθάνεσαι υποχρεωμένος-η να τους δίνεις προσοχή και υποστήριξη

…ακόμη κι’ όταν νιώθεις ότι δεν βοηθάς επί της ουσίας ή δεν θέλουν τη βοήθειά σου. Υπάρχει μια αίσθηση άγχους ότι αν δεν τους παρέχεις ακριβώς το είδος της υποστήριξης που επιθυμούν ή χρειάζονται, θα τους αναστατώσεις. Έτσι καταλήγεις να έχεις μόνιμα έγνοια ή να είσαι συνεχώς σε επιφυλακή για να μην κάνεις οτιδήποτε για το οποίο πιθανώς θα ταραχτούν, κάτι που είναι, φυσικά, εξουθενωτικό. Οι ειδικοί χρησιμοποιούν την χαρακτηριστική φράση “walking on eggshells” -σαν να περπατάς πάνω σε τσόφλια αυγών- που περιγράφει ιδανικά το πόσο προσεκτικά πρέπει να συμπεριφέρεσαι για να μην διαταράξεις την πολύτιμη ισορροπία των συναισθηματικών βαμπίρ! Από την άλλη, εκείνοι έχουν ωστόσο την αίσθηση ότι μπορούν να δείχνουν ασέβεια σε εσένα και στον χρόνο σου. ΕΣΥ, δεν πρέπει να τους ενοχλείς ή να διαταράσσεις την ηρεμία τους, αλλιώς μετατρέπεσαι σε αυτουργό για την αξιόποινη αυτή πράξη σου και έχεις καταδικαστεί σε δευτερόλεπτα!

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: pexels.com