Μετράμε ανάποδα 47 ημέρες από τότε που τελευταία φορά είδαμε μαζί τους Bennifer, δηλαδή την Jennifer Lopez και τον Ben Affleck και επειδή γράφουμε τα ονόματά τους και χωριστά αντιλαμβάνεστε- ή μπορεί να έχετε διαβάσει- ότι ήδη έχει κάνει τον γύρο του παγκόσμιου διαδικτύου, η φήμη ότι έχουν χωρίσει ή ότι χωρίζουν ή ότι είναι στα σκαριά το διαζύγιό τους ή ότι μπορεί να φτιάχνουμε ένα σενάριο επάνω στο οποίο μας αρέσει να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε σαν να είναι μία συνέχεια από σειρά του Netflix με πρωταγωνιστές τους ηθοποιούς ως reality ήρωες.
Το παραβάρυνα. Ήθελα να πω απλά ότι αυτούς τους δύο, τους ήθελα μαζί και όταν έμαθα ότι ήταν μαζί, σαν να τα έφτιαξα εγώ με τον Ben. Και όταν παντρεύτηκαν, σχεδόν περίμενα να πάρω προσκλητήριο (αλλά μάλλον τους έπεσε από τα χέρια) για να ραφτώ.
Γενικά, μεγαλώνοντας δεν είμαι έτσι. Γενικά σκασίλα μου αν κάποια χολιγουντιανή σταρ τα φτιάξει, τα χαλάσει, τα ξαναφτιάξει με κάποι@. Όμως αυτούς τους ήθελα πάντα μαζί. Και τώρα που οι φήμες αγριεύουν και θεριεύουν γύρω από το χωρισμό τους, κάπως μου έκατσε βαρύ. Όλοι μας έχουμε μία τέτοια περίπτωση ζευγαριού που εξιδανικεύει τον έρωτα, το πάθος, την ομορφιά, τη γοητεία, τη μαγεία και το παραμύθι του «ζουν αυτοί καλά». Αλλά εμείς ζούμε καλύτερα;
Photo Credits: Getty/ Ideal Images
Όλοι μας έχουμε μία τέτοια περίπτωση ζευγαριού που εξιδανικεύει τον έρωτα, το πάθος, την ομορφιά, τη γοητεία, τη μαγεία και το παραμύθι του «ζουν αυτοί καλά». Αλλά εμείς ζούμε καλύτερα;
Τι θέλω να πω με αυτό… Γιατί, αφού φαντασιωνόμαστε για τους σταρ, το παραμύθι της τέλειας σχέσης, για μας, τους κοινούς θνητούς, φαντασιωνόμαστε μια θεαματική απόδραση από τον γάμο μας;
Και πείτε μου ότι δεν σας συνέβη έστω και μία φορά… Ειδικά εκεί στα λεγόμενα «7 χρόνια φαγούρας», όρος που αρχικά αναφερόταν στην ψώρα. Το 1952 ο θεατρικός συγγραφέας George Axelrod δανείστηκε τον όρο για μία θεατρική παράσταση που περιέγραφε την επιθυμία ενός συζύγου να ξεστρατίσει στα 7 χρόνια γάμου. Τρία χρόνια μετά, η Marilyn πρωταγωνιστούσε στην ομώνυμη ταινία που είχε σημαντικό μερίδιο ευθύνης και συμμετοχής στην παγκόσμια κουλτούρα των σχέσεων, με την… εμπνευσμένη αντίληψη ότι η απιστία κορυφώνεται στα 7 χρόνια γάμου.
Σήμερα, 72 χρόνια μετά, τίποτα δεν είναι πιο εύκολο από το να απατήσεις, να τα διαλύσεις όλα, να πάρεις τα μπογαλάκια σου και να φύγεις πολύ πριν… την 7η επέτειο σου. Και δεν μιλάω για τις περιπτώσεις- ξέρετε για ποιες μιλάω- που δεν υπάρχει άλλος δρόμος, άλλη λύση, άλλη διέξοδος. Γι’ αυτές τις περιπτώσεις το διαζύγιο είναι ευλογία, ελευθερία…
Όμως δεν μιλάω γι’ αυτά. Μιλάω για τις περιπτώσεις που η λύση δεν είναι το διαζύγιο. Είναι η προσπάθεια. Η μία σκέψη με πήγε στην άλλη –και να φανταστείτε ότι όλα ξεκίνησαν από τους πρώην(;) Bennifer- και αναρωτιόμουν γιατί μας είναι τόσο εύκολο να χωρίσουμε πια. Γιατί μας είναι εύκολο. Γιατί υπάρχει μια διαφημιστική καμπάνια υπέρ της απόδρασης από τον γάμο. Μια καλοστημένη βιομηχανία που σε παρακινεί να φαντασιωθείς τον χωρισμό σου χωρίς να χρειάζεται να κουνήσεις ούτε το μικρό σου δαχτυλάκι, να σπάσεις τους αιώνιους όρκους αγάπης και βέβαια ούτε καν να βγάλεις τα ρούχα σου.
Δεν χρειάζεται να είναι τα σάιτ γνωριμιών, δεν είναι τα σόσιαλ μίντια, είναι αυτές οι γνωστικές διεργασίες που γίνονται μέσα μας επάνω στο «τι θα είχε γίνει αν..» ή «τι θα γινόταν στην περίπτωση που…», που ισοδυναμούν με προσωπικούς πειραματισμούς και πειρασμούς είτε στον πραγματικό είτε στον φανταστικό ατομικό μικρόκοσμο μας.
Γιατί μας είναι εύκολο. Γιατί υπάρχει μια διαφημιστική καμπάνια υπέρ της απόδρασης από τον γάμο. Μια καλοστημένη βιομηχανία που σε παρακινεί να φαντασιωθείς τον χωρισμό σου.
Υπάρχει βέβαια και η βαριά βιομηχανία του διαζυγίου, αυτή που μας κάνει πραγματικά να το φαντασιωνόμαστε. Από τις φωτογραφίες μίας φίλης που μόλις χώρισε και φαίνεται στα καλύτερά της στα σόσιαλ μίντια και τα likes πέφτουν βροχή, μέχρι την τηλεόραση, τα εγχειρίδια σχέσεων και οι ταινίες. Το διαζύγιο βρίσκεται παντού στις μέρες μας και η κουλτούρα του αποθεώνεται.
Θυμάστε την ταινία Eat, Pray Love από το μακρινό 2010; (Θα τη βρείτε στο Netflix). Eπικεντρώνεται στην ευτυχή απόδραση από έναν γάμο και βασίζεται στο ομώνυμο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Elizabeth Gilbert που αποτελεί την αποθέωση της απόδρασης από τον γάμο. Το έγραψε το 2006, ως έναν ύμνο στην ελευθερία της γυναίκας από τα δεσμά του γάμου, χρησιμοποιεί το επώδυνο διαζύγιο που πήρε στα 32 της χρόνια σαν το σημείο εκκίνησης για έναν υπέροχο χρόνο αναζήτησης τoυ εαυτού της στην Ιταλία, την Ινδία και την Ινδονησία και ένα ευτυχισμένο τέλος στην αγκαλιά ενός εξωτικού άντρα (εννοείται επίσης χωρισμένου).
To 2012 η Gilbert κυκλοφόρησε ένα δεύτερο βιβλίο με τον ελληνικό τίτλο «Γάμος με το ζόρι», όπου κάνει έναν αγωνιώδη απολογισμό συναισθημάτων για το αν πρέπει να παντρευτεί τον εραστή της. Σαν μία ακόμα απόδειξη ότι το διαζύγιο πουλάει σήμερα περισσότερο. Το δεύτερο αυτό βιβλίο της Gilbert πούλησε στην Αμερική μόνον 200.000 αντίτυπα έναντι του Eat, Pray, Love των 5 εκατομμύριων πωλήσεων. Η αναλογία είναι 25 προς 1.
Mήπως θυμάστε την πιο πολυσυζητημένη και κομψή σειρά, το Mad Men; Αναφέρεται σε ένα χωρισμένο ζευγάρι στη δεκαετία του 50. Μήπως είχατε δει τη sit com της Fran Drescher «Ηappily Divorced»; Ο τίτλος μιλάει από μόνος του και σχεδόν μας κάνει να φαντασιωνόμαστε, όχι μόνον να χωρίζουμε αλλά και να έχουμε τέλεια σχέση με τον πρώην (που εντάξει σ’ αυτήν την περίπτωση ήταν gay). Το μιούζικαλ Promises, Promises που έκανε πάταγο στο Μπρόντγουεϊ, περιστρέφεται γύρω από την απιστία και το διαζύγιο. Με μία απόλυτα αποδεκτή easy going εκδοχή σε σχέση με την καταστροφική διάσταση της ταινίας Kramer εναντίον Kramer του 1979.
Διαζύγιο: Γυναίκα ελεύθερη, μόνη, ψάχνει
«Τυχερή η Λίνα, χώρισε. Τώρα μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Να βγει, να διασκεδάσει, να κάνει πράγματα για τον εαυτό της. Αλίμονο από μας!», μου λέει σε ένα πρόσφατο καφέ από αυτούς που αναμεταδίδουμε τα νέα του περίγυρου, μία παντρεμένη φίλη όλο θαυμασμό για τη Λίνα που τα «κατάφερε» και η ίδια εξέφρασε παράπονο για την ίδια που είναι ακόμα με τη… σιδερένια μπάλα του γάμου στο πόδι της.
Τέτοια παράπονα, τέτοιους διαλόγους, και ατάκες του τύπου «αν είναι να μην κάνω αυτό που θέλω καλύτερα να χωρίσω» όλοι ακούμε όλο και πιο συχνά στον περίγυρό μας. Μια χωρισμένη φίλη μου μάλιστα, γύρω στα 35, έχει εφεύρει έναν όρο, πιστεύοντας ακράδαντα ότι όλο και περισσότεροι παντρεμένοι ονειρεύονται την απόδρασή τους από τον γάμο. Την ονομάζει «φαντασίωση του διαζυγίου». Πιστεύει, ότι τη σήμερον ημέρα οι παντρεμένοι είναι παθιασμένοι με την ζωή των χωρισμένων. Ιδιαίτερα με τη σεξουαλική τους ζωή. Ακούγοντας για χωρισμένα ζευγάρια, φαντασιώνονται αμέσως ευτυχισμένες εικόνες από το ελεύθερο μέλλον τους. Ιδιαίτερα πλέον οι γυναίκες. Μιλώντας με μία άλλη φίλη ψυχολόγο –έχω πολλές φίλες να κλαφτώ σε περίπτωση διαζυγίου- εκείνη αντικατέστησε τη λέξη φαντασίωση με τη λέξη διαπραγμάτευση με τον εαυτό μας και με τον σύντροφό μας. Δίνουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας μέσα από τη ζωή ή τους ανθρώπους που φαντασιωνόμαστε να αξιολογήσουμε καλύτερα την επιλογή μας. Η αλήθεια είναι ότι εκείνη έχει δει πολλά παντρεμένα ζευγάρια να ξαναερωτεύονται και να αρχίζουν τη σχέση τους από την αρχή πάνω σε καινούριες βάσεις. Να αναθεωρούν τους όρους και να σχίζουν τα συμβόλαια.
Μια χωρισμένη φίλη μου μάλιστα, γύρω στα 35, έχει εφεύρει έναν όρο, πιστεύοντας ακράδαντα ότι όλο και περισσότεροι παντρεμένοι ονειρεύονται την απόδρασή τους από τον γάμο. Την ονομάζει «φαντασίωση του διαζυγίου».
Έτσι αυτή η «πορνογραφία» του διαζυγίου κρύβει ένα επί της ουσίας οξύμωρο παρασκήνιο: ότι μπορεί τελικά στην πραγματικότητα το διαζύγιο να εκπίπτει. Διαφήμιση γίνεται πάντα σε κάτι που δεν πουλάει, έτσι δεν λένε; Τουλάχιστον στην Αμερική και σύμφωνα με το Κέντρο Έλεγχου και Πρόληψης Ασθενειών, ο δείκτης των διαζυγίων τοποθετείται στα 3,5 ανά 1000 ζευγάρια, πεσμένος κατά 8% τα τελευταία 5 χρόνια. Για να μη σας μπλέξω με νούμερα χοντρικά 20.000 λιγότερα ζευγάρια χωρίζουν στην Αμερική κάθε χρόνο σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία. Στην Ελλάδα τα πράγματα ακολουθούν αντίθετη πορεία: Τα διαζύγια το 2022 ανήλθαν σε 14.477, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 4% σε σχέση με το 2021 (13.921 διαζύγια). Αναφορικά με τον τύπο διαζυγίου, οκτώ στα δέκα διαζύγια που εκδόθηκαν την τελευταία πενταετία, είναι συναινετικά. Η χρονιά που εκτινάχθηκαν τα διαζύγια όμως, ήταν το 2014. Ο αριθμός των εκδοθέντων διαζυγίων εκτινάχθηκε στις 18.353 από τις 13.164 που ήταν το 2013, σύμφωνα με το Εθνικό Ληξιαρχείο.
Σύμφωνα με έρευνα, κατά 70% το πρώτο βήμα για το διαζύγιο, το κάνουν οι γυναίκες. Τι είναι αυτό που κάνει όμως πια τις Ελληνίδες να μην φαντασιώνονται απλά το διαζύγιο αλλά να το ζητούν κιόλας; «Είναι η νέα ελευθερία που θέλει την γυναίκα να κάνει πράγματα για τον εαυτό της. Οι γυναίκες άλλαξαν, βγήκαν στην αγορά εργασίας, αυτονομούνται, απελευθέρωσαν την σεξουαλικότητά τους και έχουν βιώσει ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα μόνες τους χωρίς την παρουσία του άντρα. Παλιότερα η γυναίκα αυτοδιαγραφόταν μέσα στον ρόλο της ως σύζυγος και μητέρα και χανόταν κάπου στο φόντο, χάνοντας την επαφή της με τον κόσμο. Οι γυναίκες σήμερα απολαμβάνουν την ελευθερία που δεν είχαν. Όμως η φίλη μου, η ψυχολόγος μου είπε και κάτι ακόμα πολύ φιλοσοφημένο: «η πραγματική ελευθερία βρίσκεται μέσα στις δεσμεύσεις μας».
Στην Αμερική και σύμφωνα με το Κέντρο Έλεγχου και Πρόληψης Ασθενειών, ο δείκτης των διαζυγίων τοποθετείται στα 3,5 ανά 1000 ζευγάρια, πεσμένος κατά 8% τα τελευταία 5 χρόνια.
Αυτό ακριβώς υιοθετεί και ακόμα μια (-πόσες πια θα ανακαλέσω;) χωρισμένη φίλη μου. «Μπορεί οι παντρεμένοι φίλοι μου, να φαντασιώνονται το διαζύγιο τους, εγώ φαντασιώνομαι να βρίσκομαι μέσα σε μία σχέση με όλη την οικειότητα, την πλήξη και τη βαρεμάρα και το σπάνιο έως ανύπαρκτο σεξ», μου λέει. Οι παντρεμένοι σκέφτονται την απόδραση και εκείνη φαντασιώνεται τον γάμο.
Η πραγματική ελευθερία βρίσκεται μέσα στις δεσμεύσεις μας.
Αν, λοιπόν, πραγματικά κάτι μπορεί να μας μάθει η φαντασίωση της απόδρασης από τον γάμο, είναι ότι δεν είναι ένα πρόβλημα που οξύνεται σε 2, 3 ή και 7 χρόνια. Όχι! Εμείς αποφασίζουμε τη διάρκεια, τη χρονική στιγμή, αλλά κυρίως πώς εμείς θα διαχειριστούμε τη «φαγούρα» μας και πώς τελικά θα νιώθουμε ελεύθερες μέσα στα δεσμά που εμείς επιλέξουμε. Ας κάνουμε τουλάχιστον μία προσπάθεια. Όχι για να σώσουμε κάτι που δεν σώζεται, (μην παρεξηγηθώ). Για να δώσουμε μια ευκαιρία στη «νέα» μας ελευθερία μέσα στον γάμο. Όχι, σαν την J.Lo και τον Ben. (Είδατε; Τους απομυθοποίησα).
*Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Getty/ Ideal Images
