Βελίκα Καραβάλτσιου: «Στα μέτωπα, εκτίμησα την ειρήνη και συνειδητοποίησα ότι τα δεδομένα αλλάζουν από τη μία στιγμή στην άλλη»

Την ακούς και καταλαβαίνεις πως έχει γνώση και έχει κάνει το ρεπορτάζ της όπως πρέπει και πως ο φακός για εκείνη δεν είναι το μέσον για προσωπική ανάδειξη αλλά αυτό που αληθινά είναι: το μέσον για τη μετάδοση της είδησης, του «καινούργιου», πάντα με σεβασμό στον άνθρωπο. Εχει κάνει αρκετές αποστολές σε πολεμικά μέτωπα και έχει καλύψει γεγονότα που μας έχουν σοκάρει – πάντα με ψυχραιμία και αντικειμενικότητα ανεξαρτήτως του τι μπορεί να αισθάνεται βαθιά μέσα της.

Η Βελίκα Καραβάλτσιου είναι δημοσιογράφος στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA. Σπούδασε Δημοσιογραφία και ΜΜΕ στο ΑΠΘ και έχει μεταπτυχιακό τίτλο «Television Journalism» από το πανεπιστήμιο του Nottingham. 

Ποιος ήταν ο λόγος για τον οποίο αποφασίσατε να ακολουθήσετε τον χώρο των μέσων μαζικής ενημέρωσης; Ποιους θεωρείτε σταθμούς στην καριέρα σας;

Περνούσα από μικρή αρκετές ώρες μπροστά στην τηλεόραση και θαύμαζα πάντα τους ανθρώπους που ήταν παρόντες στα μεγάλα γεγονότα και κάπως έτσι πέρασε στο υποσυνείδητό ότι αυτό θέλω να κάνω όταν μεγαλώσω - να είμαι εκεί όταν κάτι σημαντικό συμβαίνει. Ξεκίνησα τη δημοσιογραφική μου διαδρομή από την εκπομπή «Πρωταγωνιστές», η οποία είναι σίγουρα ένας σημαντικός σταθμός της καριέρας μου, με εκπομπές που δεν θα ξεχάσω όπως τα εγκαταλελειμμένα βρέφη στα νοσοκομεία της χώρας ή οι νιγηριανές πόρνες, θύματα trafficking που «δούλευαν» για να κερδίσουν την ελευθερία τους. Σίγουρα στους μεγάλους σταθμούς της καριέρας μου είναι οι εμπόλεμες ζώνες που κάλυψα στην Ουκρανία και το Ισραήλ αλλά και η τραγωδία στα Τέμπη, τη Μάνδρα και το Μάτι.

Τι σημαίνει «είδηση» για εσάς και ποιος είναι ο προσωπικός σας ηθικός κώδικας; Υπάρχουν ειδήσεις που δεν θα συμφωνούσατε να μεταδώσετε;

«Είδηση είναι κάτι καινούριο». Επί 4 χρόνια στο Πανεπιστήμιο θυμάμαι τους καθηγητές να ορίζουν την είδηση ως κάτι καινούριο, κάτι που μόλις έγινε, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Ωστόσο, κάθε είδηση γίνεται αφορμή για δεκάδες άλλες ιστορίες που δεν αποτελούν πάντα είδηση. Το κουτσομπολιό δεν είναι είδηση και ένας άνθρωπος που περνάει μία δύσκολη στιγμή της ζωής του δικαιούται σεβασμό. Αυτά είναι τα δικά μου όρια.  

Σε ποιες εμπόλεμες ζώνες έχετε βρεθεί και ποια είναι η εμπειρία σας από την καθεμία;

Είναι πολύ δύσκολο να χωρέσω δύο τεράστιες εμπειρίες μέσα σε λίγες γραμμές. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι εκτίμησα την ειρήνη και συνειδητοποίησα ότι τα δεδομένα μπορούν να πάψουν να αποτελούν δεδομένα από τη μία στιγμή στην άλλη. Είδα ανθρώπους που έχασαν την οικογένειά τους μπροστά στα μάτια τους, που η ζωή τους ανετράπη μέσα σε λίγα λεπτά. Είδα ανθρώπους οι οποίοι κλήθηκαν να χωρέσουν μία ολόκληρη ζωή μέσα σε μία βαλίτσα και να μεταναστεύσουν χωρίς να ξέρουν που να πάνε, παιδιά που έμειναν κλεισμένα για μήνες στα καταφύγια και μητέρες που έψαχναν τους γιους τους σε ομαδικούς τάφους. Αυτές είναι εικόνες που δεν θα ξεχάσω.

Πόσο μπορείτε ή πρέπει να αποστασιοποιηθείτε συναισθηματικά από την είδηση και πόσο μάλλον όταν είστε σε μια εμπόλεμη ζώνη;

Μπορώ να αποστασιοποιούμαι συναισθηματικά σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Μπορώ να παίρνω τον ρόλο του παρατηρητή, να καταγράφω και να ρωτάω. Ωστόσο, έχουν υπάρξει στιγμές που κατέρρευσα, κυρίως όπου εμπλέκονται παιδιά και ηλικιωμένοι. Το ρεπορτάζ που με έχει επηρεάσει περισσότερο συναισθηματικά είναι η τραγωδία στο Μάτι. Τα καμένα αυτοκίνητα στα μποτιλιαρισμένα στενά του Ματιού με έβαλαν στη διαδικασία να μπω στη θέση αυτών των ανθρώπων, στα διλήμματα που είχαν εκείνη τη στιγμή και την απόφαση που κλήθηκαν να πάρουν. Μια απόφαση που σε πολλές περιπτώσεις ήταν λανθασμένη.

Πώς διαχειρίζεστε τον φόβο – αν υπάρχει;

Απλά απωθώ τη σκέψη. Ακολουθώ το ένστικτό μου για το μέχρι πού θα φτάσω χωρίς να κάνω παράτολμα βήματα και μέχρι στιγμής όλα έχουν πάει καλά. Θυμάμαι ότι φοβήθηκα στο αεροπλάνο από Αθήνα προς Τελ Αβίβ γιατί στο μυαλό μου άρχισαν να έρχονται διάφορα ενδεχόμενα, αλλά απώθησα αμέσως τις σκέψεις για να μπορέσω να δουλέψω.

Ποιοι άνθρωποι που έχετε συναντήσει ή έχετε κάνει συνέντευξη σας έχουν συγκινήσει και γιατί;

Είναι αμέτρητες οι ανθρώπινες ιστορίες που με έχουν συγκινήσει. Από μία γυναίκα που υπέμενε για χρόνια ενδοοικογενειακή βία μέχρι ένα θύμα τροχαίου ατυχήματος που καλείται να ξεκινήσει τη ζωή του από την αρχή. Η πιο όμορφη συνέντευξη που έχω κάνει ποτέ είναι η συνέντευξη της Ελεάννας, κυκλοφορούσε στους δρόμους της πόλης με μία φορητή καρδιά στο μέγεθος μίας βαλίτσας, ήταν όμως το πιο θετικό πλάσμα που είχα συναντήσει ποτέ. Γεμάτο ζωή και όρεξη για ζωή. Δεν κλαιγόταν, δεν έλεγε γιατί σε εμένα, δεν μεμψιμοιρούσε. Χαμογελούσε! Το τηλέφωνο της Ελεάννας χτύπησε Μεγάλη Παρασκευή. Είχε βρεθεί συμβατός δότης. Η καρδούλα της όμως δεν άντεξε και η Ελεάννα έφυγε από κοντά μας κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη συνάντηση μαζί της και τον φύλακα άγγελό της, τον πατέρα της.

Υπάρχουν θέματα και δημοσιογραφικές αποστολές συγκεκριμένες ή πρόσωπα για συνέντευξη που ονειρεύεστε να κάνετε;

Ίσως ηΚριστιάν Αμανπούρ. Είμαι σίγουρη ότι θα έχει πολλές ιστορίες να διηγηθεί και πολλά πράματα να μας μάθει.

Συχνά, οι δημοσιογράφοι ζούμε μέσα από τη δουλειά μας. Για εσάς τι ισχύει; Πώς είναι η «υπόλοιπη» ζωή σας;

Μάλλον είμαι κι  εγώ ένας δημοσιογράφος που ζει μέσα από τη δουλειά του. Ελάχιστες είναι οι ώρες που περνάω εκτός δουλειάς και προφανώς είναι ώρες που αφιερώνω στην οικογένειά μου.