Λένα Παπαληγούρα: «Oι νόμοι έχουν γραφτεί από άνδρες για άνδρες. Πώς να προστατευτούν οι γυναίκες;»

Κι ενώ μιλούσαμε στο τηλέφωνο για το καλοκαίρι, συγκεκριμένα για την Επίδαυρο όπου θα πρωταγωνιστεί στις Ικέτιδες του Αισχύλου και θα πάμε –ασφαλώς (και στο φεγγάρι για τη Λένα Παπαληγούρα) να τη δούμε και επειδή εκείνο το σαββατοκύριακο είναι τα γενέθλιά μου, κανονίζαμε πώς θα φάμε όλοι μαζί και τι θα κάνουμε τα 3 μας αγόρια (δύο εκείνη και ένα εγώ) κατά τη διάρκεια των παραστάσεων, μου λέει:

«Είδες ρε συ, τι σύμπτωση! Σου λέω, για αυτό το τρομερό, αυτό που έγινε με το ζευγάρι των δικηγόρων και το θεατρικό μονόλογο που θα κάνω τον χειμώνα! Με δικηγόρο έχει σχέση. Δικηγόρος ασκεί βία! Απίστευτη σύμπτωση έτσι; Τρελάθηκα όταν το άκουσα. Είδες τελικά που η τέχνη συναντιέται πάντα με την επικαιρότητα και τη ζωή;»

Και ξεκινά να μου θυμίζει τον ενθουσιασμό της για το θεατρικό που θα κάνει τον χειμώνα, το «Prima Facie» της συγγραφέα Σούζι Μίλλερ στο θέατρο Πορεία. Θυμήθηκα, αμέσως, το βράδυ που τρώγαμε στην Cookoovaya που με αληθινή συγκίνηση μου διηγήθηκε το έργο. Ένα έργο που παίζεται σε 20 χώρες με τεράστια επιτυχία και που θα σκηνοθετήσει στην Ελλάδα ο υπέροχος Γιώργος Οικονόμου.

«Όπως καταλαβαίνεις, μετά την Κατερίνα, είχα αποφασίσει να μην κάνω άλλον μονόλογο για ευνόητους λόγους. Ωστόσο, όταν διάβασα το έργο, δεν μπορούσα να αρνηθώ. Συγκλονίστηκα. Πρόκειται για μία δικηγόρο που αναλαμβάνει υποθέσεις βιασμών και βρίσκεται στη θέση του θύματος από συνάδελφό της. Τι κάνει εκεί; Δεν μπορώ να πω παραπάνω, αλλά ειλικρινά χθες, όταν άκουσα για το ζευγάρι δικηγόρων, σοκαρίστηκα».

Και δεν φθάνει αυτό. Η Λένα παίζει φέτος το καλοκαίρι στις Ικέτιδες του Αισχύλου (Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν) σε σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη. «Οι Ικέτιδες είναι ένα έργο που γράφτηκε το 490 π.Χ. από τον Αισχύλο –μέρος τετραλογίας- που με αυτό επιβεβαιώνει πόσο μπροστά ήταν επί της ουσίας και πόσο επίκαιρος, βεβαίως, καθώς αφορά τη βία και τους πρόσφυγες. Οι 50 Δαναΐδες από τη Λιβύη καταφεύγουν στο Αργος για να βρουν άσυλο γιατί θέλουν να τις παντρέψουν με τη βία με τους ξαδέλφούς τους. Αυτό μαρτυρά και τη θέση ενός πρόσφυγα που ζητά άσυλο και προστασία σε μία άλλη χώρα αλλά και τη θέση της γυναίκας που δεν έχει βούληση και ουσιαστικά είναι στη διακριτική ευχέρεια του καθενός, πόσο μάλλον του πατέρα, να την “πουλήσει” όπως θέλει – αυτό γινόταν τα παλιά τα χρόνια, οι αιμομικτικές σχέσεις, δηλαδή, για να παραμένει η περιουσία στα χέρια της οικογένειας. Ουσιαστικά, στέλνουν αυτές τις γυναίκες στον βιασμό. Για αυτό και λέω κάποια στιγμή στον πατέρα μας “Αλλά και εσύ πατέρα τη βία των ανδρών με αγριεμένο βλέμμα κοίτα”.

Και δεν τελειώνει εδώ η βία στη δουλειά της Λένας αφού πρωταγωνιστεί στη νέα σειρά (που θα παιχτεί στο Star τον χειμώνα) «Μαύροι Πίνακες» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Φιλιώτου, ένα θρίλερ με αστυνομικά στοιχεία. Εδώ και πάλι, ο άνδρας της στη σειρά, τον οποίο υποδύεται ο Ιωάννης Παπαζήσης, τη χτυπάει επίσης.

Πολύ ξύλο και βία Λένα μου. Και σε «σένα» στις δουλειές σου και στη ζωή δυστυχώς.

Η βία εναντίον των γυναικών δεν πιστεύω πως είναι κάτι καινούργιο, απλώς τώρα δημοσιοποιείται ίσως περισσότερο. Υποθέτω όμως πως έχει αυξηθεί διότι παλιότερα θεωρείτο κάτι δεδομένο και φυσικό και η γυναίκα δεν αντιδρούσε. Σήμερα, που η γυναίκα είναι αλλιώς, αλλά η κοινωνία δεν είναι έτοιμη αυτό να το αγκαλιάσει, η βία που της ασκείται για να «σωπάσει» είναι ισχυρότερη. Είναι τόσο βαθιά ριζωμένο και διάχυτο αυτό. Θα σου πω ένα περιστατικό, πολύ απλό που έγινε σήμερα το πρωί. Είμαστε στη στάση με τον γιο μου και περιμένουμε το πούλμαν. Είναι μια κυρία σε ένα αυτοκίνητο. Ακούω τον αστυνομικό να της φωνάζει «Δεν σου κόβει να πας δεξιά ε; Ε, πού να σου κόψει!». Θα το έλεγε ποτέ σε έναν άνδρα αυτό; Δεν οφείλουμε να αντιδρούμε σε κάτι τέτοιο; Θέλω να πω ότι από τα τόσο απλά καταλαβαίνεις πως μια γυναίκα δεν έχει καμία τύχη πουθενά, όταν το ίδιο το όργανο της τάξης την υποτιμά έτσι.

Εχεις αγόρια. Αγχώνεσαι για το τι άνδρες θα γίνουν;

Κοίτα, ασφαλώς και θα σου πω το αυτονόητο, ότι τα παιδιά καλλιεργούνται και διαμορφώνονται από και με τις εικόνες του σπιτιού τους. Όταν βλέπουν έναν πατέρα άψογο, ευγενικό και δίκαιο απέναντι σε όλους και μια μητέρα που δεν ανέχεται την υποτίμηση από πουθενά, μαθαίνουν ότι έτσι πρέπει να λειτουργεί ο κόσμος και η κοινωνία. Το μόνο που με προβληματίζει κάπως, καθότι υπάρχει και διάχυτος εκφοβισμός στις μικρές ηλικίες, είναι το αν πρέπει σαν γονιός να μεγαλώσεις ανθεκτικά παιδιά ή ευαίσθητα παιδιά. Με απασχολεί, δηλαδή, το κατά πόσο συμβαδίζουν αυτά τα δύο: προσπαθείς για το καλύτερο που είναι να μπορεί το παιδί σου να επιβιώσει και ταυτόχρονα να είναι ευαίσθητο. Επίσης, θα ήθελα να τονίσω πως σαν γονείς – και άνθρωποι - έχουμε την υποχρέωση να μην συγκαλύπτουμε τίποτα, κανένα μικρό ή μεγαλύτερο έγκλημα των παιδιών μας και όσα παίρνουμε χαμπάρι δίπλα μας.

ΙΚΕΤΙΔΕΣ, 23 και 24 Αυγούστου
Aρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

*Φωτογραφίες: Γιώργος Καλφαμανώλης