Αριστείδης Τζονευράκης: Mιλήσαμε με τον ελληνοράπτη πίσω από τις φορεσιές των Ευζώνων, τα «τερζίδικα» και τη συνεργασία με τον Dior

Πέρασαν κιόλας τρία χρόνια από τότε που η Ελλάδα γιόρτασε τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση. Στην παρέλαση της 25ης του 2021 όλοι μιλούσαν για την εμφάνιση της Γιάννας Αγγελοπούλου, Πρόεδρου της Επιτροπής “Ελλάδα 2021” που ξεχώρισε. Ο λόγος; O παραδοσιακός ντουλαμάς που φορούσε. Ένα μοναδικό, μακρύ, μάλλινο γιλέκο σε σκούρο μπλε χρώμα με εντυπωσιακά κεντήματα, δημιουργία του ελληνοράπτη Αριστείδη Τζονευράκη. Ο ίδιος διατηρεί το εργαστήρι παραδοσιακού ενδύματος “Αριστοτέχνημα” στο Άργος και συνεργάζεται με το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα στο Ναύπλιο αλλά και με τον οίκο Zeus+Dione.

Ο ελληνοράπτης Αριστείδης Τζονευράκης, δίνει ξανά ζωή σε ένα επάγγελμα που έμοιαζε να έχει εκλείψει, εμπνεόμενος από ελληνικές τοπικές φορεσιές και δημιουργώντας πραγματικά έργα τέχνης και αισθητικής, συνδυάζοντας με τον καλύτερο τρόπο την παράδοση με την νεωτερικότητα.

Σε κάθε του βελονιά κεντά την ιστορία, την παράδοση και την νεωτερηκότητα, με στόχο ενδύματα που διατηρούν τον παραδοσιακό χαρακτήρα φτιάχτηκαν όμως για να φορεθούν στο σήμερα και δεν περιορίζονται σε μουσεία.

Γεννήθηκε στην Αθήνα, μεγάλωσε στην Ερμιόνη και στο Ναύπλιο. Το 2002 ξεκίνησε να εργάζεται στην Ιματιοθήκη του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου (Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα) στο πλευρό του Κωνσταντίνου Γκίκα ο οποίος έγινε ο μέντορας του. Γνώρισε και συνεργάστηκε με σημαντικές προσωπικότητες του χώρου του ενδύματος όπως την Ιωάννα Παπαντωνίου, σκηνογράφο-ενδυματολόγο, Πρόεδρο του Ιδρύματος.

Το 2016, δημιούργησε στο Άργος, το δικό του εργαστήριο κατασκευής ενδυμάτων, το Αριστοτέχνημα. Αξιοσημείωτες είναι η συνεργασία του με το ZEUS + DIONE, η συμμετοχή του (σε συνεργασία με την Ιωάννα Παπαντωνίου) στην έκθεση του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου «Ντουλαμάς ο Μεγαλοπρεπής» στο Μουσείο Μπενάκη και τέλος, κορυφαία στιγμή, η συνεργασία με τον εμβληματικό οίκο μόδας Dior στην δημιουργία του The Greek Bar Jacket.

Kατά τη διάρκεια της δημιουργίας και της παρουσίασης της συλλογής Cruise 2022 στην Ελλάδα, η καλλιτεχνική διευθύντρια του οίκου Dior Maria Grazia Chiuri ανέθεσε στη σκηνοθέτιδα Μαριάννα Οικονόμου να καταγράψει σε ένα ντοκιμαντερ στο οποίο αποτύπωσε το ταξίδι το οίκου Dior στην ελληνική παράδοση και ιστορία.

Μεταξύ άλλων η Μαριάννα Οικονόμου ακολούθησε και επισκέφτηκε αρχικά το εργαστήριο του Αριστείδη Τζονευράκη, που φιλοτέχνησε την σύγχρονη εκδοχή του θρυλικού Bar jacket της Dior, το iconic σακάκι που σχεδίασε ο ίδιος ο Christian Dior το το 1947, στην ελληνική “παραλλαγή” του με παραδοσιακά ελληνικά κεντήματα.

O Αριστείδης Τζονευράκης μίλησε στο grace.gr.

Τι σκέφτεται ένας κεντητής όταν πλησιάζει η 25η Μαρτίου; Πώς η ιστορία εμπνέει την δημιουργία;

Ως κεντητής ή καλύτερα ως Ελληνοράπτης – Τερζής, όταν πλησιάζει αυτή η ημέρα νιώθω έντονο το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης σε αυτούς τους ανθρώπους που μου έδωσαν την δυνατότητα να σκέφτομαι και δημιουργώ ελεύθερος.

Όλος αυτός ο πλούτος που μας παραδόθηκε από εκείνα τα χρόνια σε ότι έχει να κάνει με τα περίτεχνα σχέδια και τα ιδιαίτερα αχνάρια των ρούχων, είναι από μόνα τους μια έμπνευση. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να οικειοποιηθείς όλη αυτή την φιλοσοφία, να την κάνεις δική σου κατά κάποιο τρόπο ούτως ώστε να μπορέσεις να την μετατρέψεις σε μία σύγχρονη δημιουργία.

Με ποιο τρόπο το κέντημα διατηρεί ανοιχτό τον διάλογο μεταξύ της σύγχρονης μόδας και της παράδοσης;

Είναι αυτό που ανέφερα παραπάνω. Πρέπει να οικειοποιηθείς όλες αυτές τις τεχνικές, να τις κάνεις δικές σου και επιπροσθέτως να βάλεις και το δικό σου χαρακτηριστικό στοιχείο πάνω σε κάθε δημιουργία. Αυτό που θα του προσδώσει τον ανάλογο χαρακτήρα για να ξεκινήσει αυτός ο διάλογος. Το να πάρεις ένα σχέδιο και να το αποτυπώσεις με ακρίβεια δεν έχεις κάνει τίποτα άλλο από μία αντιγραφή. Πρέπει να έχει αυτό το προσωπικό στοιχείο που θα το προσαρμόζει στα σύγχρονα δεδομένα. Αυτό μπορεί να είναι μια αφαιρετική διάθεση πάνω στο κέντημα ή μια καινούρια σύνθεση που να αντλεί την έμπνευση της από τα κεντήματα κάποιας περιοχής.

Πόσο σημαντική είναι η διατήρηση της παράδοσης σήμερα και πόσο δύσκολη; Πόσο μεγάλη ευθύνη είναι για εσάς ως ένας από τους λίγους συνεχιστές της;

Το πόσο σημαντική είναι εξαρτάται από το πως το αντιλαμβάνεται ο καθένας από εμάς. Κατά την γνώμη μου είναι πολύ σημαντική γιατί είναι η ταυτότητα μας. Και όταν λέμε παράδοση δεν περιορίζομαι μόνο σε ότι έχει να κάνει με το ένδυμα αλλά σε όλα αυτά που μας παραδόθηκαν από τις προηγούμενες γενιές και προσδιορίζουν τις ρίζες μας. Είτε είναι ένδυμα, είτε είναι τραγούδια και χοροί κάθε περιοχής, είτε είναι έθιμα – δρώμενα ακόμα και οι γαστρονομικές συνήθειες κάθε περιοχής, με λίγα λόγια όλα αυτά που συμπεριλαμβάνονται στην άυλη και υλική πολιτιστική κληρονομιά μας.

Τώρα σε ότι έχει να κάνει με το ένδυμα και τις τοπικές φορεσιές η δυσκολία που αντιμετωπίζουμε είναι με τα υλικά. Πολλά από αυτά είναι δύσκολο να βρεθούν και πολλές φορές δεν υπάρχουν. Για παράδειγμα το ύφασμα για το βασικό κομμάτι της γυναικεία φορεσιάς της Ανατολικής Ρωμυλίας δεν υπάρχει και καλούμαστε να το αντικαταστήσουμε με κάτι άλλο που να πλησιάζει στην υφή του.

Η ευθύνη είναι όντως πολύ μεγάλη αν θέλω να λέγομαι συνεχιστής αυτής της τέχνης, αλλά και για όλους εμάς που καταπιανόμαστε με την κατασκευή τοπικών φορεσιών. Από εμάς εξαρτάται αν θα διατηρηθούν αυτά τα στοιχεία που προσδιορίζουν την προέλευση της κάθε φορεσιάς αλλά και η διάσωση και παράδοση στους επόμενους όλων αυτών των τεχνικών που έρχονται από παλιά.

H εμφάνιση της Γιάννας Αγγελοπούλου στα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση, η συνεργασία με τον οίκο Dior… Ποιοι ήταν οι πιο σημαντικοί «σταθμοί» στην μέχρι τώρα πορεία σας; Πείτε μας δυο λόγια για αυτούς.

Η πιο σημαντική στιγμή ήταν όταν γνώρισα τον δάσκαλο μου Κωνσταντίνο Γκίκα και την γνωστή σκηνογράφο και ενδυματολόγο κ. Ιωάννα Παπαντωνίου. Αυτοί οι άνθρωποι με έβαλαν και με μύησαν σε αυτόν τον χώρο. Από εκεί ξεκίνησαν όλα. Σίγουρα ήταν πολύ σπουδαίο και σημαντικό για την πορεία μου που είχα την τιμή να γνωρίσω και να κατασκευάσω τον Ντουλαμά για την κυρία Γιάννα Αγγελοπούλου, γεγονός που απογείωσε κυριολεκτικά την καριέρα μου, καθώς επίσης και η συνεργασία με τον οίκο Dior. Αλλά αυτά ήταν το αποκορύφωμα των προσπαθειών χρόνων χωρίς να γνωρίζω ότι κάποια στιγμή θα έχω την ευκαιρία να κάνω αυτές τις πολύ σπουδαίες συνεργασίες. Αλλά δεν είναι μόνο αυτές. Είναι και άλλες εξίσου σπουδαίες συνεργασίες με διεθνούς φήμης Ελληνικά brands όπως η ZEUS + DIONNE, η ANCIENT GREEK SANDALS και η καινούρια συνεργασία με ένα νέο Ελληνικό startup την MY CROWN COLLECTION. Όλες αυτές οι συνεργασίες αποτελούν η κάθε μια και ένα ξεχωριστό σταθμό στην πορεία μου εξίσου σημαντικό.

Η ZEUS + DIONNE ήταν η πρώτη συνεργασία και ήρθε σαν από μηχανής θεός μέσα στα δύσκολα χρόνια της οικονομική κρίσης. Μας άνοιξε πολλούς ορίζοντες μέσα στον χώρο της μόδας, έναν χώρο που δεν τον γνωρίζαμε μέχρι τότε.

Η ANCIENT GREEK SANDALS ήταν μια συνεργασία που μας εισήγαγε στον χώρο της υπόδησης. Έναν χώρο με μεγάλο δημιουργικό ενδιαφέρον.

Η MY CROWN COLLECTION μας έδωσε την δυνατότητα να ξεδιπλώσουμε την δική μας δημιουργική διάθεση με προϊόντα που σχεδιάζουμε και ολοκληρώνουμε εμείς.

Η κυρία Αγγελοπούλου και ο οίκος Dior ήταν το αποκορύφωμα όπως προανέφερα. Ταξιδέψαμε διεθνώς την τερζήδικη τεχνική με τα ελληνικά χαρακτηριστικά της.

Αν έπρεπε να διδάξετε σε ένα νέο παιδί κάποια από τα μυστικά της τέχνης σας ή ορισμένες τεχνικές του κεντήματος για να διασφαλίσετε την συνέχισή τους, ποια θα ήταν αυτά;

Νομίζω σε ότι έχει να κάνει με τις τεχνικές αν θες να μεταδώσεις αυτή την γνώση δεν μπορείς να κάνεις επιλογή και εκπτώσεις. Εκεί δεν υπάρχουν μυστικά αν θες να συνεχίσει αυτή η τέχνη. Το βασικότερο όμως που θέλω να τονίσω είναι ότι για να βρει πρόσφορο έδαφος στον μαθητευόμενο και να ευδοκιμήσει αυτή η τέχνη θα πρέπει να την προσεγγίσει με αγάπη. Να μην κάνει εκπτώσεις στον χρόνο που θα διαθέσει, γιατί θέλει πολύ χρόνο και μεγάλη υπομονή. Να μην τρομάξει με την πρώτη αποτυχία γιατί θα υπάρξουν πολλές, είναι το βασικότερο συστατικό στο πεδίο της πράξης για να κατακτήσεις αυτή την τέχνη.