Όταν ήμουν 20 ετών, έτυχε να γνωρίσω τον Ιάκωβο. Τον Ιάκωβο Μίσχαλη, έναν άνθρωπο που τον ξέρουν όλοι οι αληθινοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών. Έμελλε να γίνει, τρόπον τινά, ο μέντοράς μου. «Θείο» τον λέω, γιατί θείους δεν έχω. O Ιάκωβος δεν είναι απλώς μια κινητή εγκυκλοπαίδεια, ούτε απλώς ένας άνθρωπος με «βραχώδες» ήθος, αμετακίνητο, ούτε απλώς ένα βαθύς ουσιαστικός άνθρωπος.
Είναι ένας άνθρωπος αεικίνητος, σε νου και σώμα, πρωτοπόρος πάντα, που ετών 80φεύγα πια γνωρίζει την πιο σύγχρονη παράσταση που θα ανέβει στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη, τον πιο ανατρεπτικό Ιρανό σκηνοθέτη, που έχει χιούμορ να πέφτεις κάτω, που όταν τον ακούς μαζί με τη Δήμητρα Γαλάνη και τη Ζυράννα Ζατέλη να συζητούν γουρλώνεις μάτια και τεντώνεις αυτιά: δεν τελειώνουν οι ιστορίες, οι εμπειρίες, τα «ταξίδια». Είναι ένα σύμπαν χωρίς αρχή και τέλος, ένα σύμπαν με χρώματα, αρώματα, εικόνες, ιδέες. Πόσο σπάνιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι, πόσο τυχερή εγώ που βρέθηκα στο διάβα του.
Με πήρε από ένα κοριτσάκι ιδιωτικού σχολείου, με την αναμενόμενη συμβατική – απαραίτητη ωστόσο – μόρφωση και καλλιέργεια και με πέταξε σε άλλα. Οπότε, ξεκίνησαν άλλα διαβάσματα (από Τόμας Μαν και Σελίν ως Χάινριχ Μπελ και Ουελμπέκ), άλλα ακούσματα (με πήγε, πχ στους Tiger Lillies όταν άκουγα Stones), άλλα θέατρα (πρώτος στους Bijoux de Kant), άλλη τέχνη (Αμπράμοβιτς φυσικά στα early της) και ασφαλώς άλλες ταινίες. Κι έτσι, όποτε είχε μεγάλα αφιερώματα σε κινηματογράφους ή τηλεόραση μου τα επισήμαινε για να μαθαίνω. Είδα στο Παλλάς, όλον τον Φελίνι σε 3 ημέρες, από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Μια Δευτέρα πονούσε η κοιλιά μου και συνειδητοποίησα ότι ήταν η 4η Δευτέρα που έβλεπα Μπέργκμαν στην ΕΤ3, «Αγριες Φράουλες». Μου είχε πει πως δεν πρέπει να χάσω αυτές τις Δευτέρες. Και δεν τις έχασα.
Όλα αυτά τα γράφω όχι μοναχά για να τιμήσω την προσφορά του στο είναι μου (γιατί και επαγγελματικά πάντα συνέδραμε – του χρωστάω την ποιότητα αλλά χωρίς εκείνον μπορεί να είχα κάνει και τηλεόραση και να ήμουν λίγο πιο πλούσια αλλά πού να σε αφήσει ένας τέτοιος άνθρωπος στα νύχια της μικρής οθόνης) αλλά για να καταλήξω στο πόσο τον σκεφτόμουν προχθές που αποφάσισα να ΜΗΝ ολοκληρώσω το Zone of Interest. Μια ταινία για την οποία δεν έχω συζητήσει ακόμα μαζί του, σας το ορκίζομαι, αλλά είμαι σίγουρη πως δεν θα μου επέτρεπε να μην δω και ας με έπιανε το στομάχι μου.
Κάποτε θα το άντεχα. Αναγκαστικά ή καταναγκαστικά, αλλά πάντως θα το άντεχα. Σήμερα, όχι πια. Ολοι λένε ότι είναι αριστούργημα και φαίνεται από τα πρώτα λεπτά. Και στα δέκα λεπτά, κατάλαβα πού το πάει και δεν ήθελα καθόλου να ακούω το βουητό των φούρνων που καίγονταν οι άνθρωποι και ας μην έδειχνε βία η ταινία. Ναι, πρωτότυπη ιδέα και φανταστική εκτέλεση αλλά καθόλου δεν ήμουν σε φάση να την αποδεχτεί το σύστημά μου.
Και όλα αυτά τα είπα για τον Ιάκωβο παραπάνω, γιατί θαυμάζω εκείνον τον άνθρωπο, τον κάθε άνθρωπο, που έχει αστείρευτη δίψα για το νέο και δεν υποκύπτει συναισθηματικά. Το γεγονός ότι λιποψύχησα, διότι περί αυτού πρόκειται, και δεν είδα τελικά αυτή την ταινιάρα μπορεί να αφορά τη συγκεκριμένη φάση μου (δεν είμαστε κάθε στιγμή έτοιμοι για όλα), όμως είναι και ότι προφανώς δεν είμαι γεννημένη με δίψα για την πεμπτουσία της γνώσης που προϋποθέτει μεγαλύτερη επιθυμία από αντοχή. Δυστυχώς, έρχεται η στιγμή που ο νεαρός εαυτός πάει πίσω και κερδίζει η κούραση και η αυτοπροστασία του μεγάλου. Τα νιάτα αντέχουν τα πάντα. Και οι μεγαλύτεροι που αντέχουν τα πάντα είναι για πάντα νέοι. Περί αυτού πρόκειται.
