Η Μάγια Τσόκλη μας ξεναγεί στον ευλογημένο τόπο που λέγεται Τήνος

Πού ακριβώς βρίσκεται το σπίτι σας;

Βρίσκεται στον Κουμάρο, στην Τήνο. Ο Κουμάρος είναι ένα σχετικά άγνωστο μικρό ορεινό χωριό στην καρδιά του νησιού, κάτω από το Ξώμπουργο, το θρυλικό βουνό της Τήνου. Στην κορυφή του έστεκε το κάστρο των Ενετών, γύρω του αναπτύχθηκε ένας μικρόκοσμος. Είναι ένας τόπος με ιδιαίτερη δύναμη και χαρακτήρα. Την Τήνο την «ανακαλύψαμε» στα μέσα της δεκαετίας του ’80, τότε που ήταν ένα άλλο νησί, θα έλεγε κάποιος. Κατ’ αρχάς, γιατί ζούσε μια γενιά σοφών ανθρώπων που δεν υπάρχει πια και γιατί ήταν ακόμη «παρεξηγημένη». Την είχε διασώσει η Παναγία, την απέφευγαν τα πλήθη, ανήκε στον παλιό κόσμο. Πήραμε ένα σπίτι εκεί, στον Κάμπο, αργότερα δημιουργήθηκε στους χώρους του παλιού σχολείου του χωριού το Δημοτικό Ίδρυμα «Μουσείο Κώστα Τσόκλη». Μετά αποκτήσαμε τον Κουμάρο, φτιάξαμε το θέατρο και στη συνέχεια γνωριστήκαμε με τον Αλέξανδρο (σ.σ. Κουρή), ο οποίος έφτιαξε στο νησί την μπίρα Νήσος... Μη σας τα πολυλογώ, τελικά «υιοθετήσαμε» την Τήνο σαν πατρίδα μας.

Πότε φτιάξατε το σπίτι;

Πρόκειται για ένα ιστορικό σπίτι. Παλιά ανήκε στις Ουρσουλίνες. Ήταν ένα από τα κτίσματα που ανήκαν στο τάγμα των καθολικών –και γαλλόφωνων βεβαίως– Ουρσουλινών, που ήταν πολύ δραστήριο στο νησί και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εκπαίδευση των κοριτσιών του τόπου. Στα Λουτρά υπάρχει ακόμη η αριστουργηματική σχολή. Το σπίτι μου λοιπόν ήταν το εξοχικό τους και ταυτόχρονα το κτήμα τους, όπου παρήγαν πολλά ζαρζαβατικά. Αρχικά πουλήθηκε σε ιδιώτες κι εμείς το αποκτήσαμε το 2006. Σιγά σιγά, αρχίσαμε να το φτιάχνουμε και το 2010 έγινε και το θέατρο, μετά από μια πολύ ωραία ιδέα της μητέρας μου, έτσι ώστε να συνεχίσει το κτήμα την πνευματική και πολιτιστική του προσφορά. Από τότε και κάθε χρόνο, γίνονται εκεί παραστάσεις, συναυλίες και εκδηλώσεις. Μεταξύ άλλων, έχει και το σημαντικό προτέρημα ότι είναι «σκεπό», όπως λένε οι Τηνιακοί, δηλαδή ότι δεν το πιάνει ο βοριάς. Αυτό φαίνεται και από τα μεγάλα δέντρα που υπάρχουν εκεί – κάτι αρκετά σπάνιο για το νησί. Το σπίτι φτιαχνόταν σιγά σιγά, όμως εγκατασταθήκαμε εκεί με τον Αλέξανδρο την εποχή του lockdown αφού περάσαμε ουσιαστικά τον ενάμιση χρόνο της καραντίνας στον Κουμάρο. Υπέροχη εποχή, επρόκειτο για «καραντίνα πολυτελείας».

Όταν εγκατασταθήκατε εκεί μόνιμα, άλλαξε κάτι σε σας;

Σαφέστατα άλλαξε. Και ηρέμησε η ψυχή μου και διαπίστωσα ότι αυτή η σχέση με τη φύση και το να κατανοείς το χρόνο που περνά μέσα από τις αλλαγές του τοπίου είναι κατευναστικά – μου έκαναν καλό. Ταυτόχρονα, επειδή είμαι και παιδί της τεχνολογίας, το γεγονός ότι μπορώ να διατηρήσω την επαγγελματική επαφή μου μέσω του διαδικτύου μού επιτρέπει να ελπίζω ότι θα μπορούσε αυτό το σπίτι να γίνει κάποτε και μια πιο μόνιμη κατοικία. Και να φεύγω –φυσικά– όποτε χρειάζεται να φύγω.

Με τι ασχολείστε συνήθως εκεί;

Νομίζω ότι κάνω τα ίδια πράγματα που κάνω και στην Αθήνα, δεν κάνω κάτι διαφορετικό. Απλώς, έχω τη χαρά, όταν ανοίγω την εξώπορτα, να βλέπω τα σκυλιά μου και τα γατιά να ξεχύνονται στον κήπο και να παίζουν, να έχω αυτή την επαφή με τη φύση – να βλέπω τα τριαντάφυλλα, το μποστάνι και το Ξώμπουργο να αλλάζουν μπροστά μου. Βεβαίως, υπάρχει και η εύκολη δυνατότητα των πεζοπορικών διαδρομών, που είναι κάτι πολύ ευχάριστο και αναζωογονητικό. Όσο μεγαλώνω, διαπιστώνω ότι απολαμβάνω τη μοναξιά, δεν χρειάζομαι κόσμο γύρω μου για να ευθυμήσω. Ασχολούμαι με το σπίτι, ασχολούμαι με τον κήπο και το μποστάνι (κι εδώ... πολυτελώς) συνδράμοντας τον Βασίλη, που φροντίζει το κτήμα. Μεγάλη χαρά η συγκομιδή των λαχανικών και η επίσκεψη στο κοτέτσι να δω την καθημερινή παραγωγή. Στη διάρκεια της πανδημίας, είχαμε πάρει κάτι προβατάκια και βρεθήκαμε να μεγαλώνουμε με το μπιμπερό ένα μικρό ορφανό, τον Πίπη, ο οποίος, μετά από λίγο, τριγυρνούσε και στο σαλόνι μαζί με τους σκύλους και τις γάτες! Σήμερα, δυστυχώς, δεν... μας μιλά, έγινε κανονικό πρόβατο στο κοπάδι του.

Το μποστάνι σας τι έχει;

Το μποστάνι έχει τα εποχικά ζαρζαβατικά. Οι λεμονιές μας είναι πολύ παραγωγικές και φυσικά φτιάχνουμε λεμονάδες (με το δυόσμο τους), αλλά και λιμοντσέλο παρακαλώ! Ο κήπος σού δίνει μια περίεργη ικανοποίηση. Και καθώς το σπίτι είναι ευρύχωρο, φιλοξενούμε συχνά και φίλους – και χαίρεσαι που χαίρονται! Μοιράζεσαι μαζί τους την ομορφιά του τόπου αλλά και πολλές γαστριμαργικές χαρές.

Η διακόσμηση του σπιτιού;

Θα έλεγα ότι το λευκό επικρατεί, είναι το χρώμα που ηρεμεί. Και καθώς κουράστηκα πια από το πολύ minimal, προσθέτω κάποια κομμάτια, τα οποία θα βρω είτε σε παλαιοπωλεία είτε σε ταξίδια, για λίγη τρυφερότητα, για να σπάσει η ψυχράδα.

Τι έχετε να πείτε για την Τήνο ως νησί;

Την Τήνο την ξέρω πια πολύ καλά, αν και ακόμη την ανακαλύπτω. Αυτό που πάντα με συγκινεί είναι η ενδοχώρα, το περίφημο «χειροποίητο» τοπίο της, ο μόχθος των ανθρώπων που τη διαμόρφωσαν μέσα στους αιώνες, η προσπάθειά τους να τιθασεύσουν το άγριο ανάγλυφο, να το καλλιεργήσουν, να φτιάξουν σπίτια με μια αισθητική που ποιος ξέρει από πού προήλθε, με μια πρώτη ύλη δύσκολη. Κι όμως, έφτιαξαν αυτά τα αριστουργήματα – πιστεύω ότι η Τήνος είναι ένα ανοιχτό μουσείο αρχιτεκτονικής. Οπότε, για μένα αυτό είναι η Τήνος, δεν είναι η θάλασσα, δεν είναι οι παραλίες. Έχω κόψει πια και τα μπάνια, μπορώ να σας πω. Απολαμβάνω τόσο περισσότερο το εσωτερικό τοπίο, τις αναβαθμίδες, τις ξερολιθιές, στενοχωριέμαι που χάνονται στο βωμό της επιτυχίας και της ανάπτυξης. Τι περίεργο να επιλέγεις έναν τόπο για κάποια χαρακτηριστικά του και να κάνεις ό,τι μπορείς για να τα αλλοιώσεις στη συνέχεια... Αυτά είναι για μένα η Τήνος, και φυσικά το πνευματικό της κομμάτι, το κομμάτι του προσκυνήματος, που βρίσκω (χωρίς να είμαι άνθρωπος της θρησκείας) θαυμαστό. Μετά τη λέξη «μόχθος», η δεύτερη σημαντική λέξη για μένα είναι ο «σπαραγμός». Σε όσους θεωρούν γραφικούς τους δικούς μας προσκυνητές, τους υπενθυμίζω ότι κάνουμε μακρινά ταξίδια, πηγαίνουμε στην Ινδία, στο Νεπάλ και όπου αλλού, για να δούμε αντίστοιχα προσκυνήματα. Βρίσκω κρίμα την προσπάθεια να αφαιρέσουμε το κομμάτι του προσκυνήματος και της εκκλησίας από το νησί προβάλλοντας οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό. Είναι πολύ τρυφερός και μοναδικός αυτός ο σπαραγμός – ας τον τιμήσουμε.

*Οι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο της Μάγιας Τσόκλη.