Γιατί τόσοι πολλοί creative directors είναι λευκοί άνδρες;

Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Seán McGirr ανακοινώθηκε ως ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Alexander McQueen, αντικαθιστώντας τη Sarah Burton. Αυτό προκάλεσε αμέσως δυσαρέσκεια στο fashion crowd – όχι απέναντι στον σχετικά άγνωστο σχεδιαστή με καταγωγή από το Δουβλίνο, ο οποίος προηγουμένως εργάστηκε στo ready-to-wear τμήμα του JW Anderson – αλλά επειδή ο διορισμός του σήμαινε ότι πλέον όλοι οι καλλιτεχνικοί διευθυντές του ομίλου μόδας πολυτελείας Kering είναι λευκοί άνδρες.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Diet Prada ™ (@diet_prada)

Καθώς fashion editors, σχολιαστές και απλοί άνθρωποι που ασχολούνται με την μόδα έσπευσαν να μοιραστούν στα social media τις αγαπημένες τους γυναίκες σχεδιάστριες, έγινε σαφές ότι η ανισότητα αυτή δεν οφείλεται σε καμία περίπτωση στην έλλειψη ταλέντου των γυναικών. Ιδίως την στιγμή που η έκθεση του Met Museum, Women Dressing Women, που εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο, περιλαμβάνει κομμάτια από περισσότερες από 70 σχεδιάστριες όπως η Jeanne Lanvin, η Elsa Schiaparelli, η Iris van Herpen, η Rei Kawakubo και η Simone Rocha.

Η stylist και creative director Jeanie Annan-Lewin του Perfect Magazine λέει ότι η έλλειψη συμπερίληψης και ποικιλομορφίας είναι ένας φαύλος κύκλος. Τελευταία, οι διορισμοί σε θέσεις creative director ήταν προαγωγές μέσα από το στούντιο σχεδιασμού των brands, καθώς οι fancy διορισμοί νέων σχεδιαστών (όλοι τους, κυρίως, άνδρες) δεν απέδωσαν. Οι προαγωγές εκ των έσω όμως μειώνουν τις πιθανότητες να ληφθεί υπόψη η διαφορετικότητα ή μια νέα προοπτική. Η εναλλαγή σχεδιαστών στο παρελθόν μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως ένα κακό σημάδι για τις νέες γυναίκες και τους POC σχεδιαστές, που τους αποθαρρύνει να σκεφτούν σοβαρά την ανάληψη ενός τέτοιου ρόλου.

«Γιατί να εγκαταλείψεις τα δικά σου πράγματα για να πας να δουλέψεις για τον Vuitton, αν δεν πιστεύεις ότι θα στηρίξουν τα συμφέροντα σου; Μέχρι να παρέχουμε ασφαλείς και διάφανες θέσεις εργασίας, δεν ενθαρρύνουμε τους POC ή τις γυναίκες να τολμήσουν σε αυτά τα πόστα, λέει η Annan-Lewin.

Ακόμη και αν κάποιος καταφέρει να ξεπεράσει τα κοινωνικοοικονομικά εμπόδια εισόδου στη μόδα, η Annan-Lewin πιστεύει ότι τότε είναι που ξεκινά η μάχη, ιδίως για τoυς POC. «Τότε είσαι μόνος σου, πράγμα που σημαίνει ότι ξοδεύεις πολύ χρόνο υπερασπιζόμενος τον εαυτό σου. Αν δεν είσαι αρκετά δυνατός για να το κάνεις αυτό, τότε απλά χάνεσαι».

Ο ιδρυτής της Denim Tears, Tremaine Emory, είναι ένας από τους λίγους μαύρους σχεδιαστές που έχουν φτάσει ψηλά στην ιεραρχία της βιομηχανίας της μόδας, αφού διορίστηκε ο πρώτος καλλιτεχνικός διευθυντής της Supreme τον Φεβρουάριο του 2022. Μέσα σε 18 μήνες παραιτήθηκε, επικαλούμενος ως λόγο αποχώρησής του τον συστηματικό ρατσισμό (ισχυρισμός που η Supreme φυσικά διέψευσε).

«Ζούμε σε έναν κόσμο όπου η πατριαρχία των λευκών ανδρών ελέγχει τα πράγματα, οπότε δεν καταλαβαίνω γιατί ο κόσμος εκπλήσσεται τόσο πολύ», λέει ο Emory για τις αντιδράσεις που ακολούθησαν τον διορισμό του McGirr.

Η εμμονή με τον λευκό άνδρα creative director

Τι ακριβώς κάνει λοιπόν τους λευκούς άνδρες καλλιτεχνικούς διευθυντές τόσο ελκυστικούς για τους CEOs της μόδας; «Είναι ο τρόπος με τον οποίο προγραμματίζονται οι άνθρωποι, ειδικά όταν θέλεις να διατηρήσεις την εξουσία και τον έλεγχο. Θα θέλεις να το μεταβιβάσεις σε κάποιον που σου μοιάζει, και σε αυτή την περίπτωση, είναι οι λευκοί άνδρες», λέει η Mandy Lee, fashion commentator και αναλύτρια μόδας. «Νιώθω ότι υπάρχει κάποιος φόβος ότι αν δώσουμε στις γυναίκες ή στους POCs περισσότερη δύναμη, τότε οι λευκοί άνδρες θα χάσουν τον έλεγχο».

Τόσο η Lee όσο και η Annan-Lewin πιστεύουν ότι όταν έχουμε μόνο άνδρες στο τιμόνι του σχεδιασμού της μόδας, ανεξάρτητα από τη σεξουαλικότητά τους, προσυπογράφουν το πρότυπο χωρίς καν να το καταλαβαίνουν. «Τα τακούνια είναι ψηλά, οι φούστες είναι κοντές, οι πασαρέλες είναι γεμάτες με λεπτά, λευκά μοντέλα – στην πραγματικότητα αφηγούμαστε  την ίδια ιστορία και έναν μόνο τρόπο να είσαι γυναίκα ξανά και ξανά», αναφέρει η Annan-Lewin. Η τελευταία επίδειξη του McQueen της Burton ήταν μία από τις λίγες στο Παρίσι που παρουσίασε plus και μεσαίου μεγέθους μοντέλα. Στην έκθεση της Vogue Business για την ενσωμάτωση των μεγεθών για το Φθινόπωρο/Χειμώνα 2023, τα τρία κορυφαία shows που συμπεριέλαβαν περισσότερο το μέγεθος (με μεγάλη διαφορά) ήταν από τις νεαρές σχεδιάστριες Karoline Vitto, Sinead O’Dwyer και Ester Manas (η Manas διευθύνει το brand της με τον σύζυγό της Balthazar Delepierre).

Η documentarist και συγγραφέας μόδας Rian Phin πιστεύει ότι η ομογενοποίηση της μόδας είναι σκόπιμη. «Πολλοί από τους άνδρες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μόδας δεν είναι ακατάλληλοι για τις θέσεις τους – έχουν προοδευτικά οράματα για το μέλλον της μόδας. Όμως, ο ενεργός αποκλεισμός των οραμάτων των γυναικών και των έγχρωμων δημιουργών μπορεί να γίνεται προκειμένου να διατηρηθεί ένα μοναδικό όραμα για τη μόδα». Η ίδια προσθέτει: «Οι όμιλοι μπορεί να προσπαθούν να οργανώσουν τους ανθρώπους σε αγοραστές. Μπορεί επίσης να είναι προς το συμφέρον τους να αποκλείσουν αυτές τις φωνές, έτσι ώστε η εξουσία τους και η μοναδική τους αφήγηση να μην αμφισβητείται και να μην αμφισβητείται από ανθρώπους των οποίων η δουλειά θα μπορούσε να ασκήσει κριτική σε αυτό το είδος εξουσίας».