Όταν ανατράπηκε ο νόμος του «Roe v. Wade» στις ΗΠΑ κι οι εκτρώσεις άρχισαν να απαγορεύονται σε διάφορες πολιτείες, ήταν φυσικό κι επόμενο να θρηνήσουμε θύματα. Τα τελευταία δύο χρόνια, μάθαμε για αμέτρητες τέτοιες περιπτώσεις.
Στην Οκλαχόμα, η 25χρονη Jaci Statton, αιμορραγούσε και υπέφερε από συμπτώματα μη βιώσιμης κύησης. Η νεαρή κοπέλα πήγε στο νοσοκομείο αλλά το ιατρικό προσωπικό τής είπε να περιμένει στο πάρκινγκ μέχρι να περάσουν οι πόνοι. Η Statton κινδύνεψε να πάθει καρδιακή προσβολή. Στη Φλόριντα, η Anya Cook στάλθηκε στο σπίτι της από τους γιατρούς μετά από πρόωρη ρήξη υμένων στις 16 εβδομάδες. Στη συνέχεια η Cook πήγε στο κομμωτήριο, όπου έχασε τις αισθήσεις της, αιμορραγώντας στα πρόθυρα του θανάτου.
Κι αυτές δεν είναι οι μόνες περιπτώσεις. Γυναίκες στο Τέξας και τη Λουιζιάνα δεν έχουν λάβει θεραπεία για εξωμήτριες (έκτοπες) κυήσεις, ένα φαινόμενο απειλητικό για τη ζωή της εγκυμονούσας.
Τώρα η ειδησεογραφική ιστοσελίδα ProPublica αποκαλύπτει ότι τουλάχιστον δύο γυναίκες έχασαν τη ζωή τους «επειδή δεν είχαν πρόσβαση σε νόμιμες αμβλώσεις και έγκαιρη ιατρική περίθαλψη». Σύμφωνα με την Kavitha Surana της ProPublica, «Υπάρχουν σχεδόν σίγουρα και άλλες γυναίκες-θύματα».
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η Amber Nicole Thurman, μια 28χρονη Αφροαμερικανή από την Ατλάντα της Τζόρτζια, πέθανε το 2022 μετά από καθυστέρηση στην παροχή ιατρικής φροντίδας, εξαιτίας της αυστηρής απαγόρευσης των αμβλώσεων στην πολιτεία της. Η Thurman ήταν μια υγιής μητέρα ενός 6χρονου παιδιού. Το 2022, όλα έδειχνα θετικά για το μέλλον της.
Μετά από έναν χωρισμό, η 28χρονη είχε μετακομίσει με το παιδί της σε δικό τους διαμέρισμα και είχε αρχίσει να σπουδάζει νοσηλευτική. Όταν ανακάλυψε ότι ήταν έγκυος με δίδυμα, αποφάσισε να προχωρήσει σε έκτρωση, καθώς δεν ήταν σε θέση να μεγαλώσει μόνη της άλλα παιδιά εκείνη την περίοδο. Ωστόσο, η πολιτεία της είχε πρόσφατα θεσπίσει απαγόρευση αμβλώσεων μετά την 6η εβδομάδα της κύησης, ένα χρονικό περιθώριο, το οποίο η Thurman ίσα που είχε περάσει.
Her name was Amber Nicole Thurman. pic.twitter.com/lrTaEyKBYj
— Sarah Green Carmichael (@skgreen) September 16, 2024
Έξι εβδομάδες σημαίνει ενάμισης μήνας - πολλές γυναίκες δε γνωρίζουν ότι είναι έγκυες πριν τον 2ο μήνα. Μάλιστα, το ⅓ των γυναικών μαθαίνει για την κύηση τους κατά την 6η εβδομάδα ή και αργότερα, ενώ το ⅕ το μαθαίνει μετά την 7η εβδομάδα. Συγκριτικά, στην Ελλάδα η έκτρωση πραγματοποιείται: α) εντός των πρώτων 12 εβδομάδων της κύησης σε κάθε περίπτωση και β) εντός των πρώτων 19 εβδομάδων, αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί.
Επιστρέφοντας στην περίπτωση της Thurman, μη βρίσκοντας άλλη λύση, μία μέρα κάλεσε νταντά για το παιδί της, πήρε άδεια από τη δουλειά και δανείστηκε ένα αυτοκίνητο για να ταξιδέψει μέχρι τη Βόρεια Καρολίνα, όπου θα έκανε την έκτρωση. Στο πλευρό της σε όλο αυτό ήταν η καλύτερή της φίλη. Οι δύο γυναίκες ξύπνησαν από τις 4 το πρωί για να ξεκινήσουν το ταξίδι τους, όμως στο δρόμο βρήκαν τρομερή κίνηση. Πήραν τηλέφωνο την κλινική για να ενημερώσουν ότι θα καθυστερήσουν, αλλά το προσωπικό τους είπε ότι το ραντεβού θα ακυρωθεί αν αργήσουν πάνω από 15 λεπτά, σύμφωνα με την πολιτική της κλινικής. Όπως τους εξήγησαν, η κλινική τους εκείνη την ημέρα πλημμύριζε από γυναίκες που κατέφταναν από διάφορες πολιτείες στις οποίες είχαν απαγορευτεί οι εκτρώσεις. Βλέποντας ότι η Thurman δε θα προλάβαινε να είναι εκεί για το χειρουργείο, της πρόσφεραν αντ' αυτού μια φαρμακευτική άμβλωση.
Η φαρμακευτική άμβλωση είναι συνήθως ασφαλής και αποτελεσματική, αλλά σε περίπου 3-5% των περιπτώσεων, οι γυναίκες καταλήγουν να χρειάζονται είτε μεγαλύτερη δόση είτε χειρουργική επέμβαση. Αυτό συνέβη και με την Thurman: δεν απέβαλε όλο τον εμβρυϊκό ιστό από το σώμα της. Έτσι, ο ιστός που είχε μείνει στη μήτρα της, της προκαλούσε σηψαιμικό επεισόδιο. Μέρες μετά τη λήψη του δεύτερου χαπιού, είχε έντονους πόνους και αιμορραγούσε βαριά. Η κλινική στη Βόρεια Καρολίνα της πρόσφερε δωρεάν παρακολούθηση. Δώρον άδωρον, αφού η Thurman δεν έμενε εκεί και δε θα μπορούσε να πηγαινοέρχεται.
Τελικά, η Thurman υποφέροντας από σοβαρή μόλυνση, λιποθύμησε και κατέληξε σε νοσοκομείο στα προάστια της Ατλάντα. Χρειαζόταν επειγόντως «D.&C.» (Dilation and curettage), μια επέμβαση κατά την οποία ο ειδικός «αδειάζει» τη μήτρα. Παρ'όλα αυτά, οι γιατροί περίμεναν 20 ώρες για να την εγχειρίσουν καθώς η αρτηριακή της πίεση ήταν πολύ χαμηλή και τα όργανά της άρχισαν να αποτυγχάνουν.
Υπήρχε, όμως, κι ένας άλλος λόγος για την καθυστέρηση. Επειδή οι εγχειρήσεις D&C συνδέονται με τις εκτρώσεις, σε πολιτείες που απαγορεύονται, οι γιατροί διστάζουν να τις παρέχουν ακόμη και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Αυτό έδειξε μια πρόσφατη έκθεση σχετικά με τα προβλήματα στη φροντίδα των εγκύων μετά την απαγόρευση των εκτρώσεων στη Λουιζιάνα.
Τελικά, η Thurman πέθανε από σήψη. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τα τελευταία λόγια της στη μητέρα της ήταν: «Υποσχέσου μου ότι θα προσέχεις τον γιο μου». Μια κρατική επιτροπή ιατρικής αναθεώρησης έκρινε ότι ο θάνατός της θα μπορούσε να αποφευχθεί. Αυτό σημαίνει ότι το νοσοκομείο στην Τζόρτζια είχε τα μέσα να πραγματοποιήσει την εγχείρηση που χρειαζόταν η Thurman αλλά επέλεξαν να μην το κάνουν εγκαίρως από φόβο μήπως πράξουν παρανόμως.
Ενδεικτικά, οποιοσδήποτε γιατρός στην Τζόρτζια παραβιάσει τον νόμο κατά των εκτρώσεων, μπορεί να διωχθεί και να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης έως και 10 ετών. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ProPublica, υπάρχει άλλη μία γυναίκα που πέθανε με παρόμοιο τρόπο με την Thurman και η ιστορία της θα αποκαλυφθεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα.
Επιτροπές όπως αυτή στη Τζόρτζια, που έχουν συσταθεί σε κάθε πολιτεία, λειτουργούν συχνά με δύο χρόνια καθυστέρηση σε σχέση με τις υποθέσεις που εξετάζουν, πράγμα που σημαίνει ότι οι εμπειρογνώμονες μόλις τώρα αρχίζουν να ερευνούν τους θανάτους που έλαβαν χώρα αφού το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε το ομοσπονδιακό δικαίωμα άμβλωση. Η περίπτωση της Thurman σηματοδοτεί την πρώτη φορά που κρίνεται επίσημα «αποτρέψιμος» ένας θάνατος που σχετίζεται με την άμβλωση.
Μήπως, τελικά, η άμβλωση είναι και φυλετικό ζήτημα;
Όπως προειδοποιούσαν ιατροί και ακτιβιστές εδώ και δύο χρόνια, εάν οι ιατρικές διαδικασίες που απαιτούνται για να σωθούν ζωές καταστούν παράνομες, αναπόφευκτα θα υπάρξουν θύματα. Κι αυτό βλέπουμε να συμβαίνει τώρα μπροστά μας.
Φεμινιστικές οργανώσεις τονίζουν, επίσης, ότι οι απαγορεύσεις και οι καθυστερήσεις στην επείγουσα ιατρική περίθαλψη των εγκύων επηρεάζουν δυσανάλογα τις μαύρες γυναίκες. Οι μαύρες γυναίκες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από επιπλοκές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη από τις λευκές, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Μιλώντας για αναπαραγωγή, τάξη και εθνικότητα, θα πρέπει να αναφερθούμε στον όρο «αναπαραγωγική δικαιοσύνη». Ο όρος αυτός αναπτύχθηκε από μαύρες γυναίκες για να επεκτείνει το πλαίσιο των «αναπαραγωγικών δικαιωμάτων» από μια σχετικά στενή εστίαση (με επίκεντρο την άμβλωση) σε μια που περιλαμβάνει θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής ανισότητας και αντικατοπτρίζει τις εμπειρίες και τις ανησυχίες των μαύρων και άλλων γυναικών, που πολύ συχνά αποκλείονται από την πλήρη έκφραση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
«Η αναπαραγωγική δικαιοσύνη δεν αφορά μόνο την πρόσβαση στις αμβλώσεις, αλλά και το ευρύτερο δικαίωμα στην ποιοτική, ολοκληρωμένη, πλήρους εμβέλειας, πολιτισμικά ενημερωμένη, σωτήρια υγειονομική περίθαλψη για όλες μας», δήλωσε η δρ Redman, εκτελεστική διευθύντρια της SPARK, μιας ομάδας για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα στην Τζόρτζια. «Η περίπτωση της Amber είναι απλώς ένα παράδειγμα της συστημικής αμέλειας που συνεχίζει να στοιχίζει τις ζωές μαύρων ανθρώπων».
