Παλιά μιλούσαμε για χρονιές ανατροπών. Στην εποχή των πολυκρίσεων όμως, η μόνη πραγματική ανατροπή θα ήταν μια κάποια προβλεψιμότητα. Το 2023 που αποχαιρετούμε, δεν μας έκανε αυτό το δώρο. Αντιθέτως, φεύγει ακριβώς όπως ήρθε: με κρίσεις και αβεβαιότητα.
Στη «μεγάλη εικόνα» αβίαστα στέκεται κάποιος στις συρράξεις. Από τον πόλεμο της Ουκρανίας που στα τέλη Φεβρουαρίου θα κλείσει δύο χρόνια, ως τον νέο κύκλο αίματος στη Μέση Ανατολή.
Για την Ελλάδα, το έτος που αφήνουμε πίσω ήρθε να διαλύσει τις αμφιβολίες και των πιο δύσπιστων για τη νέα κλιματική μας πραγματικότητα με καταστροφές άνευ προηγουμένου: Από τον θησαυρό της Δαδιάς ως τον Θεσσαλικό κάμπο. Στις ακραίες πυρκαγιές και τις σαρωτικές πλημμύρες βρίσκει κανείς το νέο κλιματικό μας αλφάβητο, με βέβαιη κατά τους επιστήμονες, την επιδείνωση της κατάστασης.
Γεγονότα που σημάδεψαν τη χρονιά εντός και εκτός συνόρων; Η τραγωδία των Τεμπών που κατέδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο χρόνιες παθογένειες της χώρας που παραμένουν. Το ναυάγιο της Πύλου με εκατοντάδες νεκρούς και πολλά αναπάντητα ερωτήματα που αφήνουν σκιές να πλανώνται πάνω από τη χώρα μας. Και λίγο αργότερα το θρίλερ με το βαθυσκάφος στον Τιτανικό. Βάλτε τα σε αντίστιξη και θυμηθείτε τα λόγια του Ομπάμα από ελληνικού εδάφους: «Το γεγονός ότι η υπόθεση με τους 5 ανθρώπους στο υποβρύχιο λαμβάνει κάλυψη λεπτό προς λεπτό – και είναι λογικό γιατί όλοι ευχόμαστε να σωθούν – έχει διαφορά με την κάλυψη που έλαβαν οι 700 άνθρωποι στο ναυάγιο της Πύλου. Και είναι αδιανόητο. Και δεν είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό». Μεγάλη συζήτηση. Και διαχρονική.
Ο σεισμός των 7.8 Ρίχτερ στην Τουρκία που άφησε πίσω του θάνατο και ανείπωτη καταστροφή. Μέσα από αυτόν τον όλεθρο, κατά τραγική ειρωνεία, προέκυψε και η αρχή μιας νέας, πιο ήρεμης περιόδου στα ελληνοτουρκικά με ανοιχτό ορίζοντα περαιτέρω προσέγγισης το επόμενο διάστημα.
Πολιτικά για την Ελλάδα, το 2023 έφερε μια πρωτοφανή μεταπολιτευτικά μονοκομματική παντοκρατορία με τον θρίαμβο της ΝΔ στις διπλές εκλογές. Την ίδια ώρα, όμως, έφερε κι ένα φαινόμενο που θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει σενάριο γουντιαλενικής φάρσας. Ένας άγνωστος έρχεται από το πουθενά και με το καλημέρα σας αναλαμβάνει αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ασύλληπτα πράγματα.
Το 2023 ή μάλλον ΚΑΙ το 2023 σημαδεύτηκε από βία. Βία κάθε μορφής. Βία σε εκφάνσεις που δεν γνωρίζαμε μέχρι πριν από λίγα χρόνια στην Ελλάδα. Οπαδική βία, ενδοοικογενειακή βία, ανήλικη παραβατικότητα, δολοφονίες γυναικών από τους συντρόφους τους, πιστολίδι σε πολυσύχναστους δρόμους. Κάθε χρόνο και χειρότερα.
Τι άλλο; Να συμφωνήσουμε πως το 2023 ήταν η χρονιά της Τεχνητής Νοημοσύνης. Όχι, δεν ανακαλύφθηκε τώρα. Ήταν όμως μέσα σε αυτούς του τελευταίους μήνες που σχεδόν όλοι μας καταφύγαμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στο AI. Άλλοι από περιέργεια, άλλοι για πλάκα, άλλοι για επαγγελματική (ή και σχολική) βοήθεια. Από το ChatGPT ως τον – άκουσον άκουσον- ψηφιακό βοηθό του Δημοσίου, η τεχνητή νοημοσύνη δηλώνει παρούσα και εμείς, διστακτικοί και αμφίθυμοι προς ώρας, εντολείς της.
Μιλώντας για τεχνολογία και επιστήμη, μπορεί να λείπει το Ozempic από την ανασκόπηση;
Το 2023 έφερε λοιπόν και μια «επανάσταση» που είναι ακόμη νωρίς να αποτιμηθεί. Έκανε συγκεκριμένα ράφια φαρμακείων σε όλο τον δυτικό κόσμο να αδειάζουν με φρενήρεις ρυθμούς από εκείνους που βρήκαν το Άγιο Δισκοπότηρο σε φάρμακα by pass της δίαιτας. Μαζική η κατανάλωση παρά τις επιστημονικές επιφυλάξεις.
Να βάλουμε στο κάδρο και τις απώλειες; Η λίστα μεγάλη και διαφορετική στο μυαλό του καθενός. Θα έβαζα ψηλά τον Μάθιου Πέρι που πήρε μαζί του ένα κομμάτι της νιότης μας. Θα έβαζα εκεί κοντά τον Χάρι Μπελαφόντε και την Τίνα Τέρνερ. Τη Σινέντ Ο Κόνορ και τη Ρακέλ Γουέλς. Στο κλείσιμο του χρόνου τον Ντελόρ, τον Σόιμπλε, αλλά και τον Βασίλη Καρρά.
Και μια απώλεια που μας συγκλόνισε όλους. Τον αστυνομικό Γιώργο Λυγγερίδη που έφυγε τόσο πρόωρα και τόσο άδικα.
