Κανείς μας δεν μπορεί να συναισθανθεί αυτό που ξημέρωσε με βία στις ψυχές των ανθρώπων που έχασαν τα δικά τους πρόσωπα την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου του 2023. Σχεδόν έναν χρόνο μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, η Μαρία Καρυστιανού, πρόεδρος του συλλόγου θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών και μητέρα της Μάρθης Ψαροπούλου που έχασε τη ζωή της τη μοιραία νύχτα, έδωσε μια συγκλονιστική κατάθεση στα πλαίσια της συνεδρίασης της εξεταστικής επιτροπής για το σιδηροδρομικό δυστύχημα.

Κατά την εισαγωγή της στην Εξεταστική για τα Τέμπη, σηκώθηκε όρθια και με βαθιά συγκίνηση μίλησε εκ μέρους όλων των συγγενών των θυμάτων:

Ανάμεσα στα λόγια που θα μείνουν για πάντα χαραγμένα μέσα μας, όπως θα μείνει στη γυναίκα αυτή η μορφή και το χαμόγελο του παιδιού της λίγο πριν βρεθεί να κάθεται στη θέση ενός βαγονιού που κόστισε μια ολόκληρη ζωή (και 56 ακόμη), είναι και η εξής:

Η μητέρα της Μάρθης, μεταξύ άλλων όταν ρωτήθηκε για τις πληροφορίες περί ύπαρξης του εύφλεκτου ξυλολίου,  στην εμπορική αμαξοστοιχία είπε: «Πήρα καμένα οστά από την κόρη μου… Είναι δυνατόν να μην ασχολούμαστε με την έκρηξη και τη φωτιά;».

Η κυνικότητα πίσω από την είδηση της σιδηροδρομικής τραγωδίας, συμπληρώνεται με μοναδικό τρόπο από τα λόγια της, τα οποία «φωνάζουν» για δικαιοσύνη σχεδόν 365 ημέρες μετά: «Είναι τόσο απροκάλυπτες οι παραβάσεις και οι παραλείψεις που δεν χρειαζόταν η Εξεταστική», είπε η ίδια συμπληρώνοντας πως «έπρεπε από τις 10 πρώτες μέρες να μπούνε φυλακή και ερχόμαστε έναν χρόνο μετά να δούμε αν υπάρχουν ευθύνες». Φυσικά μιλάμε πλέον για ένα «κρατικό έγκλημα και προσπάθεια συγκάλυψης και υποβίβασης των ευθυνών».

Όπως είπε μεταξύ άλλων, όσοι ανέβηκαν στο τρένο όλα τα τελευταία χρόνια ήταν τυχεροί, «εκτέθηκαν όμως σε κίνδυνο απώλειας της ζωής τους διότι κάποιοι δεν έκαναν τη δουλειά τους, και με δόλο τούς προέτρεπαν να το χρησιμοποιήσουν». Η δικαιοσύνη, όπως πρόσθεσε, «θα αποδοθεί με τον ένα ή τον άλλον τρόπο. Εύχομαι να έρθει γρήγορα μέσω της Δικαιοσύνης. Και να μη θρηνήσουμε ποτέ ξανά τέτοιους θανάτους».

«Οι εμπλεκόμενοι ξεκινούν από την κορυφή του πολιτικού συστήματος, και καταλήγουν σε διευθυντές και προέδρους σημαντικών θέσεων με άμεση επαφή και συνεργασία με το υπουργείο». Όπως είπε παρότι έχει ζητηθεί η ασυλία υπουργών «αυτό το θέμα δεν έχει καν συζητηθεί στη Βουλή. Μήπως γιατί θα αποκαλύπτονταν ότι ο κ. Καραμανλής είχε υποπέσει σε κακουργηματικές πράξεις και παραλείψεις;».

Η ομιλία της ήταν μια συμβολική μεταφορά από όλα τα στάδια του πένθους. «Πριν από έναν χρόνο, συνέβη ένα από τα χειρότερα κρατικά εγκλήματα στην ιστορία της Ελλάδας. Και έφερε στην επιφάνεια μία απίστευτη αποκάλυψη διαφθοράς ασυδοσίας και πλήρους ακαταλληλότητας και εγκατάλειψης των σιδηροδρόμων της Ελλάδας», είπε σημειώνοντας πως είδαμε με έκπληξη «από τη μία, τα χρήματα που έχουν ξοδευτεί για την δήθεν αναβάθμιση και βελτίωση της λειτουργίας και από την άλλη τα πορίσματα των πραγματογνωμόνων που μιλούσαν για πλήρη απουσία συστημάτων ασφαλείας, για ακατάλληλα βαγόνια, όχι καινούργια βέβαια αλλά αυτά που πέταξαν οι Ελβετοί ως ακατάλληλα, για καθημερινές βλάβες και κακοσυντηρημένες ράγες, όπου η άνοδος γινόταν κάθοδος και το ανάποδο, πολλές φορές μέσα στην ίδια τη διαδρομή, για συνεχείς εκτροχιάσεις και πολλά άλλα, που αν τα γνωρίζαμε ουδέποτε θα επιτρέπαμε να ταξιδέψουν οι άνθρωποι μας με το τρένο. Οι υπουργοί δεν φέρνουν ευθύνη, η Hellenic Train δεν φέρει ευθύνη, η ΕΡΓΟΣΕ δεν φέρει ευθύνη, η ΡΑΣ δεν φέρει ευθύνη».

«Πρώτος ο πρωθυπουργός και ακολούθως κάποιοι υπουργοί μίλησαν για ανθρώπινο λάθος» είπε η μάρτυρας σημειώνοντας ότι από συζητήσεις της με μηχανοδηγούς τής έλεγαν ότι «ήταν βέβαιο ότι θα γινόταν μεγάλο δυστύχημα. Απλά δεν ήξεραν την ημερομηνία».

Αρκεί να θυμηθούμε σε αυτό το σημείο τις προειδοποιήσεις τους στο σιδηρόδρομο πριν το μοιραίο δυστύχημα, η οποία λειτούργησε ως μια φρικτή προοικονομία… «Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται».

Δυστυχώς, οι εικασίες και τα σενάρια επιβεβαιώθηκαν με τον χειρότερο τρόπο.

Το χρονικό της σιδηροδρομικής τραγωδίας σε τίτλους

Ελλάδα, 2023. Δύο τρένα βρίσκονται στην ίδια γραμμή κοντά στον οικισμό Ευαγγελισμός ν. Λάρισας. Επιβατική αμαξοστοιχία με 354 επιβάτες, συγκρούεται με εμπορευματική λίγο μετά τις 23:20 το βράδυ της τελευταίας μέρας του Φεβρουαρίου με αποτέλεσμα να εκτροχιαστούν βαγόνια και να ξεσπάσει φωτιά. Στα πρώτα τρία βαγόνια του επιβατικού η θερμοκρασία φτάνει στους 1500 βαθμούς.

Τα 12 λεπτά της αντίστροφης μέτρησης. Επί 12 λεπτά περίπου, τα δύο τρένα κινούνταν στην ίδια ράγα χωρίς να υπάρχει ούτε σύστημα προειδοποίησης ούτε σύστημα αποφυγής σύγκρουσης.

Ο «κυνικός» απολογισμός. Οι επιβάτες που έχασαν τη ζωή τους, ανέρχονται στον αριθμό των 57.

Η απόδοση ευθυνών. Ο σταθμάρχης συλλαμβάνεται και όλες οι ευθύνες αποδίδονται στο «ανθρώπινο λάθος» σε μια εποχή που όλα γίνονται ακόμη χειροκίνητα κι εμπειρικά. Μέσα στην τραγικότητα των εντολών του όμως προς τον μηχανοδηγό, μαθαίνουμε πως αν μεταξύ άλλων, το σύστημα ETCS (European Traffic Control System) λειτουργούσε, θα προστάτευε ενάντια σε ενδεχόμενο ανθρώπινου λάθους.

Εκεί που τελειώνει η καταγραφή. Σε αυτό το σημείο ακριβώς ξεκινά η φρίκη, οι μαρτυρίες και οι καταθέσεις που εκλιπαρούν μέχρι σήμερα, για λίγη δικαιοσύνη. Οι πυροσβέστες στα πρώτα λεπτά της συντριβής, είπαν κάτι που λίγοι από εμάς σκέφτηκαν: «Μικροί μπροστά στο μέγεθος της καταστροφής. Βουβοί μπροστά στην ανείπωτη θλίψη»… ας σωπάσουμε όλοι, γιατί αύριο, σήμερα, χθες και για πάντα «θα ουρλιάζουν οι μανάδες».